Φραγκόσυκα ή Παπουτσόσυκα, όπως κι αν τα ξέρεις, ένα είναι σίγουρο: Έχουν πάρα πολλές ευεργετικές ιδιότητες, όπως μας εξηγεί η Κλινική Διαιτολόγος Δρ. Ελένη Π. Ανδρέου. Κάνε scroll για να μάθεις όλα όσα αφορούν σ’ αυτά τα πεντανόστιμα φρούτα της εποχής. 

Η φραγκοσυκιά ή παπουτσοσυκιά είναι κάκτος, παχύφυτος, πολυετής, δενδρόμορφος, πυκνόμορφος, αειθαλής, με βλαστό όρθιο. Η Οπουντία (Opuntia) είναι ένα γένος στην οικογένεια των κακτοειδών (Cactaceae), με το πιο συνηθισμένο βρώσιμο είδος είναι η Οπουντία η ινδική συκή, (Opuntia ficus-indica). Τα φραγκόσυκα κατάγονται από το Μεξικό. Κάποια στιγμή έφτασαν στην περιοχή της Μεσογείου, όπου η καλλιέργειά τους διαδόθηκε από τους Ισπανούς.Η φραγκοσυκιά φυτρώνει στα βράχια και στις πλαγιές. Οι καρποί τους είναι πορτοκαλοκόκκινοι και βρίσκονται περιμετρικά στην άκρη των φύλλων του κάκτου. Όμως, οι καρποί περιβάλλονται από αγκάθια, γι’ αυτό και θα πρέπει να αφαιρούνται πριν την κατανάλωση τους. Η φραγκοσυκιά είναι φυτό χυμώδες, που μπορεί να φτάσει τα 3 – 5 μέτρα ύψος. Αποτελείται από φύλλα πεπλατυσμένα με σχήμα οβάλ, με μήκος 30-40 εκατοστά. Ο καρπός είναι σαρκώδης με πολλούς σπόρους του οποίου το βάρος μπορεί να κυμαίνεται από 150-400 γραμμάρια. Το χρώμα είναι διαφορετικό ανάλογα με την ποικιλία τους.

Φραγκόσυκα ή Παπουτσόσυκα στην Κύπρο

Σύμφωνα με το Τμήμα Γεωργίας του Υπουργείου Γεωργίας της Κύπρου (2015) οι ποικιλίες που καλλιεργούνται στον τόπο μας είναι οι ακόλουθες:

♦ Κυπριακό ή Άγριο: Πρόκειται για την πιο διαδεδομένη ποικιλία στην Κύπρο (συστηματικές φυτείες ή ως διάσπαρτα δέντρα). Το χρώμα του καρπού όταν είναι ώριμος είναι κίτρινο, ενώ τόσο οι βλαστοί, όσο και οι καρποί φέρουν πολλά αγκάθια. Ωριμάζει στα μέσα Ιούλιου. ♦  Κόκκινα: Αυτή η ποικιλία χαρακτηρίζεται από το κόκκινο χρώμα των καρπών της, τόσο εξωτερικά, όσο και της σάρκας. Δεν είναι τόσο διαδεδομένη όσο η Κυπριακή, ωστόσο ωριμάζει την ίδια περίοδο.

♦ Πορτοκαλί: Ποικιλία παρόμοια με τα κόκκινα, διαφέρει στο χρώμα των καρπών που είναι πορτοκαλί. ♦  Άσπρα (Spineless – χωρίς αγκάθια): Αυτή η ποικιλία στην Κύπρο συναντάται σε πολύ μικρό βαθμό. Παρουσιάζει ενδιαφέρον γιατί δεν έχει καθόλου αγκάθια, τόσο στους βλαστούς, όσο και στους καρπούς, ενώ είναι όψιμη, ωριμάζει το Σεπτέμβρη. Οι καρποί της έχουν διαφορετικά γευστικά χαρακτηριστικά από τις άλλες ποικιλίες, είναι ασπροπράσινου χρώματος, ενώ είναι μεγαλύτεροι σε μέγεθος και έχουν λιγότερα σπόρια. Οι ονομασίες των κυπριακών ποικιλιων  είναι αυτές που επικράτησαν στην τοπική διάλεκτο και δεν είναι επίσημες.Όπως είναι αναμενόμενο, η φύση λειτούργησε άψογα και δημιούργησε μια εξαιρετική βιοποικιλότητα, με αποτέλεσμα να συναντάς διαφορετικά είδη του ανθεκτικού αυτού κάκτου σε κάθε περιοχή.Για να καταναλωθεί το φρούτο, θα πρέπει να αφαιρεθεί με ιδιαίτερη προσοχή ο φλοιός του, γιατί τα αγκάθια είναι πάρα πολύ λεπτά και μπορούν να προκαλέσουν σοβαρή βλάβη στον πεπτικό σύστημα. Τα καθαρίζουμε χρησιμοποιώντας μαχαιροπίρουνο και πάντα τα ξεπλένουμε καλά για να φύγουν όλα τα αγκάθια. Mπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε για γλυκά, μαρμελάδες, κομπόστες, αλλά χρησιμοποιείται και σε πολύ καλής ποιότητας ρακί. Επίσης είναι αρκετά δροσιστικό όταν καταναλωθεί κρύο.

Παπουτσόσυκα: Θρεπτική αξία και ευεργετικές ιδιότητες  

Τα 100 γραμμάρια ωμού φρούτου προσφέρουν 41 θερμίδες και οι οποίες προέρχονται κυρίως από υδατάνθρακες, αφού περιέχει ελάχιστα λιπαρά και πρωτεΐνες. Θεωρούνται καλή πηγή φυτικών ινών, αφού μπορούν να καλύψουν το 14% των ημερήσιων αναγκών και πολύ καλή πηγή βιταμίνης C, μαγνησίου, καθώς επίσης και καλή πηγή ασβεστίου και καλίου. Ακόμα, περιέχουν 17 αμινοξέα, εκ των οποίων τα 8 είναι απαραίτητα (μπορούν να ληφθούν μόνο μέσω της τροφής). Ένα ισοδύναμο φρούτου αποτελεί 150γρ. φραγκόσυκου (παπουτσόσυκου).

Φραγκόσυκα ή Παπουτσόσυκα

Θρεπτική αξία ανά 100 γραμμάρια

ΕΝΕΡΓΕΙΑ 41.00 kcal

ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ 0,73 g

ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ 3.60 g

ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΛΙΠΙΔΙΑ 0,51 g

ΝΕΡΟ 87.55 g

Υδατάνθρακες 9.57 g

Μέταλλα

Νάτριο, Na 5,00 mg

Μαγνήσιο, Mg 85.00 mg

Χαλκός, Cu 0,08 mg

Κάλιο, K 220.00 mg

Ψευδάργυρος, Zn 0,12 mg

Σίδηρος, Fe 0,30 mg

Φώσφορος, P 24.00 mg

Ασβέστιο, Ca 56.00 mg

Σελήνιο, Se 0,60 g

Βιταμίνες

Καροτένιο, β 25,00 g

Βιταμίνη C, η συνολική ασκορβικό οξύ 14.00 mg

Βιταμίνη A , 43.00 IU

Θειαμίνη 0.01 mg

Κρυπτοξανθίνη, beta 3,00 g

Βιταμίνη Β-6 0,06 mg

Νιασίνη 0,46 mg

φολικό οξύ, συνολικά 6,00 g

Ριβοφλαβίνη 0,06 mg

Λιπίδια

Λιπαρά οξέα, συνολικά μονοακόρεστα 0,07 g

Λιπαρά οξέα, συνολικά πολυακόρεστα 0,21 g

Χοληστερόλη 0,00 mg

Τόσο η φραγκοσυκιά όσο και οι καρποί, αλλά και τα άνθη της έχουν θεραπευτικές ιδιότητες για διάφορες παθήσεις του ανθρωπίνου οργανισμού. Χρησιμοποιούνται όλα τα μέλη τους και επιπρόσθετα είναι προληπτικό και θεραπευτικό συστατικό της διατροφής και της υγείας μας. Το φραγκόσυκο είναι από τα νόστιμα καλοκαιρινά φρούτα. Έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε νερό (87.5%). Το κιτρικό και μηλικό οξύ που περιέχει, του προσδίδει φυσική συντήρηση, βοηθά στη καλή πέψη μέσω του μεταβολισμού των σακχάρων (κύκλος Krebs), και αυξάνει τη σωματική αντοχή, (μηλικό οξύ).Η θρεπτική αξία του παπουτσόσυκου /φραγκόσυκου είναι μεγάλη, καθώς είναι πλούσιο σε μαγνήσιο και το αμινοξύ ταυρίνη. Μιλάμε για δυο ουσίες οι οποίες είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την υγεία του εγκεφάλου και της καρδιάς. Είναι επίσης πλούσιο σε φλαβονοειδή, αντιοξειδωτικές ουσίες που δρουν κατά του καρκίνου και των καρδιοπαθειών. Τέλος, να θυμάσαι ότι τα φραγκόσυκα περιέχουν ισχυρά αντιοξειδωτικά, που δρουν προστατευτικά σε διάφορους ιστούς και όργανα: Στις αρτηρίες και τα νεύρα, στους οφθαλμούς και τις αρθρώσεις.

Stay tunned γιατί αύριο θα έχουμε και τη συνέχεια για τα παπουτσόσυκα

More info

H Δρ Ελένη Π. Ανδρέου, RDΝ, LD είναι Κλινική Διαιτολόγος και Πρόεδρος Συνδέσμου Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου (Συ.Δι.Κυ.) και Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστήμιου Λευκωσίας. Εάν θέλεις να επικοινωνήσεις  μαζί της θα την βρεις στο τηλ.: 22452288 ή με email στο eandreou@eleniandreou.diet

Βιβλιογραφία

Gouws CA, Georgousopoulou EN, Mellor DD, McKune A, Naumovski N.Medicina (Kaunas). Effects of the Consumption of Prickly Pear Cacti (Opuntia spp.) and its Products on Blood Glucose Levels and Insulin: A Systematic Review. 2019 May 15;55(5):138. doi: 10.3390/medicina55050138.