Μην μου πεις ότι οι αγκινάρες δεν σου φέρνουν στο μυαλό μνήμες από τη μητέρα σου να σε πιέζει να τις φας, με το επιχείρημα ότι μας κάνουν καλό; Και στις περισσότερες περιπτώσεις, οι μνήμες δεν είναι καθόλου ευχάριστες! Όμως, πρόσφατες μελέτες αποδεικνύουν ότι η αγκινάρα, πέρα από ένα εξαιρετικό λαχανικό, αποτελεί κι ένα πολύ ωφέλιμο φάρμακο. Γνωστή από την αρχαιότητα για την αποτοξινωτική και διουρητική της δράση, η αγκινάρα αποτελεί ένα λαχανικό, πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά. Ωμή ή μαγειρεμένη θεωρείται σπουδαία διαιτητική και υγιεινή τροφή. Περιέχει βιταμίνες Α, C και του συμπλέγματος Β, ασβέστιο, φώσφορο. Καθαρίζει το αίμα και μειώνει τη χοληστερίνη, τονώνει την καρδιά, ωφελεί τα νεφρά, το συκώτι και βοηθά στην αντιμετώπιση της αρτηριοσκλήρυνσης, των ρευματισμών και της παχυσαρκίας.
Το επιστημονικό της όνομα είναι «κινάρα η σκόλυμος» (Cynara scolymus) και ευδοκιμεί σε πολλά μέρη της Μεσογείου και στο νησί μας. Αυτό το φυτό το οποίο έχει σήμερα μία κυρίαρχη θέση τόσο στη μαγειρική όσο και στη θεραπευτική ιατρική, είναι στην πραγματικότητα μία ποικιλία της αγριοαγκινάρας της Μεσογείου, και οφείλει τη θεραπευτική της εφαρμογή στις χωνευτικές ιδιότητες των φύλλων της.
Ειδικά στις χώρες της Μεσογείου ήταν γνωστή από την αρχαιότητα. Τα 100 γραμμάρια ωμής ή βραστής αγκινάρας έχουν μόλις 44 θερμίδες (Kcal), γι’ αυτό και συνιστάται για την απώλεια κιλών. Η αγκινάρα καλλιεργείται σαν τρόφιμο κυρίως για τις ανθοκεφαλές της που καταναλώνονται νωπές ή μαγειρεμένες, αλλά και τα φύλλα της αποτελούν μια θαυμάσια ζωοτροφή, ιδίως για τα ζώα που βρίσκονται σε γαλακτοπαραγωγή. Στην Ιταλία μάλιστα, από τα φύλλα παράγουν λικέρ με το όνομα «Cynar».
Εκτός από την πλούσια διατροφική της αξία, η αγκινάρα χρησιμοποιείται και ως φάρμακο, αφού βοηθά στην αντιμετώπιση πολλών παθήσεων. Από την αρχαιότητα ακόμη χρησιμοποιούνταν για την πέψη των λιπαρών τροφών, αλλά και για τη δυσκοιλιότητα, αφού είναι πλούσια σε φυτικές ίνες. Τα συστατικά της αγκινάρας είναι χολαγωγά και διουρητικά. Επίσης έχουν την θεραπευτική ιδιότητα να απομακρύνουν την χοληστερίνη από το αίμα. Η αγκινάρα, θεωρείται ότι είναι καταπολεμά την αρτηριοσκλήρυνση και την ανεπάρκεια του συκωτιού. Είναι επίσης τονωτική, κατά των διαλειπόντων πυρετών, κατά του τεταρτέου πυρετού, κατά της υδρωπικίας, κατά των παθήσεων του συκωτιού και κατά των ρευματισμών. Έχει επίσης ιδιότητες κατά της πέτρας των νεφρών, κατά του ίκτερου και είναι επίσης καρδιοτονωτική και καθαριστική του αίματος.
Η ηπατοπροστατευτική δράση της αγκινάρας μελετήθηκε από πολλούς γιατρούς στη Γαλλία ήδη από το πρώτο μισό του 20ου αιώνα. Η χολερετική δράση της αγκινάρας (αυξάνει την έκκριση της χολής) οφείλεται σε μία πικρή και αρωματική ουσία: την κυναρίνη. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε περιπτώσεις υπεραιμίας ή ηπατικής ανεπάρκειας, ίκτερου και κακής πέψης των λιπαρών ουσιών. Διεγείροντας την έκκριση της χολής, η αγκινάρα δρα επίσης στις περιπτώσεις δυσκοιλιότητας. Τα φύλλα της αγκινάρας περιέχουν και στερόλες, μαγνήσιο, και κάλιο, συστατικά που δρουν συνεργιστικά με την κυναρίνη. Με τη μέθοδο του κρυοθρυμματισμού, λαμβάνουμε τα οφέλη όλων των συστατικών του φυτού. Η αγκινάρα φαίνεται να συμβάλλει στην αναγέννηση των κυττάρων του ήπατος τα οποία εκτίθενται σε διάφορες τοξίνες. Εάν αυτή η δράση επιβεβαιωθεί και από τις ελεγχόμενες κλινικές μελέτες, η αγκινάρα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σαν προστατευτικό του ήπατος στα άτομα που πάσχουν από κίρρωση.
Πρόσφατα ανακαλύφθηκε ότι τα φύλλα της αγκινάρας διαθέτουν την ικανότητα να μειώνουν τη χοληστερίνη. Μελέτη κορυφαίου πανεπιστημίου της Γερμανίας παρουσιάζει τις ευεργετικές επιδράσεις της αγκινάρας, τόσο στην μείωση της χοληστερίνης, όσο και στην βελτίωση των λειτουργιών του συκωτιού.
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι παγκοσμίως οι κύριες αιτίες θανάτου και συσχετίζονται με αυξημένα επίπεδα ολικής χοληστερόλης στο πλάσμα του αίματος. Ερευνητές στο πανεπιστήμιο του Reading στην Αγγλία βρήκαν ότι απόσταγμα από τα φύλλα της αγκινάρας, που χορηγείται χωρίς ιατρική συνταγή, μπορεί να μειώσει τη χοληστερόλη σε, κατά τα άλλα, υγιή άτομα με μέτρια αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης.
Από τη στιγμή που η χοληστερόλη στο πλάσμα φτάνει σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο, συνταγογραφούνται φάρμακα όπως οι στατίνες για να βοηθήσουν στη μείωσή της. Η παρέμβαση που μπορούμε να κάνουμε προτού οι συγκεντρώσεις φτάσουν σε αυτά τα επίπεδα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακών παθήσεων χωρίς τη χρήση φαρμάκων. H συγκεκριμένη μελέτη έδειξε ότι υγιή άτομα με μέτρια αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης στο πλάσμα του αίματος, μπόρεσαν να μειώσουν αυτά τα επίπεδα χρησιμοποιώντας αυτό το φυτικό συμπλήρωμα.
Οι Ευρωπαίοι εκτιμούσαν ιδιαίτερα την αγκινάρα ως αφροδισιακό. Λέγεται ότι στα τέλη του Μεσαίωνα η Αικατερίνη των Μεδίκων έτυχε έντονης κριτικής για την αδυναμία που είχε στις αγκινάρες, τις οποίες συνήθιζε να τρώει δημοσίως. Γι’ αυτό και κάποιοι συσχέτισαν τις γαστρονομικές με τις σεξουαλικές της αδυναμίες.
Η αγκινάρα αποτελεί άριστη πηγή φυτικών ινών. Μια μεσαία αγκινάρα περιέχει περίπου 10,5g φυτικών ινών τη στιγμή που η ελαχίστη ημερησία πρόσληψη πρέπει να είναι 20 -35g.
Αγκινάρες γεμιστές, αλά πολίτα, στην κατσαρόλα με κρέας κοκκινιστό ή αυγολέμονο, ογκρατέν ή τηγανιτές. Η πιο γνωστή Ελληνική συνταγή για αγκινάρες είναι εκείνη που προέρχεται από την Κωνσταντινούπολη.
Πρόκειται για ένα νόστιμο συνδυασμό από καρότα, πατάτες, τις άκρες της αγκινάρας και φρέσκο άνηθο. Η αγκινάρα συνδυάζεται επίσης και με κρέας. Συνήθως μαγειρεύεται με αρνάκι, ένα πιάτο που συναντάται στην Κρήτη αλλά και στην Πελοπόννησο. Τώρα λοιπόν, που είναι η εποχή τους μπορείς να πειραματιστείς με το συγκεκριμένο λαχανικό ή να το απολαύσεις ακόμα και ωμό με λίγο λεμόνι. Μην ξεχνάς, επίσης, ότι μπορείς να δημιουργήσεις και γκουρμέ πιάτα, γρήγορα και εύκολα, προσθέτοντας απλά αγκινάρα στην ομελέτα, στα ζυμαρικά ή στις σαλάτες σου. Μπορεί να είναι δύσκολη στην προετοιμασία τους για το μαγείρεμα –υπάρχουν πάντα και οι κατεψυγμένες –όμως αξίζει ο κόπος αφού τα θετικά της στοιχεία είναι πολλά.
Επέλεξε αγκινάρες συμπαγείς, κλειστές και τρυφερές. Ένας τρόπος να ελέγξεις τη φρεσκάδα τους είναι να κόψεις ένα πέταλο στη μέση. Αν κοπεί εύκολα και βγει μια σταγόνα χυμού, η αγκινάρα είναι φρέσκια.
Διατήρησε τις αγκινάρες στο ψυγείο για λίγες μέρες, αφού τις τυλίξεις με ένα υγρό πανί. Εάν έχει χώρο μέσα στο ψυγείο σου, βάλε τα κοτσάνια τους σε ένα μπολ με νερό. Εναλλακτικά, φύλαξε τες στην κατάψυξη, αφού αφαιρέσεις τα εξωτερικά τους φύλλα και το «χνούδι» που βρίσκεται στην καρδιά. Όσο τις καθαρίζεις, τις ραντίζεις με λίγο λεμόνι για να μην μαυρίσουν.
Προσοχή! Οι μαγειρεμένες αγκινάρες δεν πρέπει να μένουν περισσότερες από 24 ώρες στο ψυγείο, γιατί αναπτύσσονται επικίνδυνες τοξικές ουσίες.
Η αγκινάρα περιέχει βιταμίνες A, B, C, ασβέστιο και φώσφορο. Θα πάρεις πράσινα φύλλα αγκινάρας και θα τα βάλεις σε μια κατσαρόλα. Θα τα καλύψεις με νερό (όχι πάρα πολύ, ίσα που να καλύπτονται) και θα τα βάλεις στη φωτιά. Μόλις φθάσει στο σημείο βρασμού, την κατεβάζεις από τη φωτιά και την αφήνεις για τρεις ώρες. Στη συνέχεια σουρώνεις τα φύλλα και με το υγρό αυτό κάνεις μασάζ στο κεφάλι για την τόνωση των μαλλιών σου.
Tags: artichoke, food, health, tips for cooking
Οι επιστήμονες το διαβεβαιώνουν: Τα εμβόλια mRNA που μας θωρακίζουν…
Οι «Γλυκές Αλχημείες», με τον Στέλιο Παρλιάρο, αυτή την Κυριακή…
Το ρόδι από την αρχαιότητα είχε μια ιδιαίτερη θέση στις…