Κάστανα… Είναι ο καρπός που συνδέεται με τον χειμώνα! Ψητά, ωμά ή βραστά, σε σάλτσες, στη γέμιση της γαλοπούλας, ή σε σούπες, είναι η χαρά του μπον βιβέρ, αλλά και του… κρυολογημένου! Ναι και του κρυολογημένου, αφού είναι τονωτικά. Κατά γενική ομολογία βέβαια, δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από ένα μαγκάλι με ζεστά κάστανα σε μια στροφή του  δρόμου, όταν τριγυρνάμε έξω τις κρύες νύχτες του χειμώνα.

Τα κάστανα είναι πλούσια σε πολύτιμα συστατικά: Πριμοδοτούν τον οργανισμό μας και προστατεύουν την υγεία μας. Περιέχουν βιταμίνες B1 και B2, απαραίτητες για τη μετατροπή των τροφών σε ενέργεια, και για την ομαλή λειτουργία του νευρικού μας συστήματος…

Κάστανα και… ιστορία

Κατάγονται από την Ωκεανία και θεωρούνται καρποί υψηλής θρεπτικής αξίας τους οποίους γευόμαστε αποκλειστικά και μόνο κατά τους χειμερινούς μήνες. Για αιώνες τα κάστανα ήταν βασικό είδος διατροφής όπως είναι σήμερα το στάρι και το καλαμπόκι. Οι έλληνες, γάλλοι, ισπανοί και ιταλοί χωρικοί πήγαιναν στα χωράφια με την τσέπη γεμάτη κάστανα για να τσιμπολογάνε όσο δούλευαν. Στα κάστανα βασίζονταν ακόμα και σε εποχές κακής σοδειάς. Σε τέτοιες περιπτώσεις τα άλεθαν και τα έκαναν αλεύρι. Στη συνέχεια έφτιαχναν ψωμί και, στην καλύτερη περίπτωση, κουλούρια ή σούπα.

Κάστανα: Η διατροφική τους αξία

Σε αντίθεση με άλλους ξηρούς καρπούς τα κάστανα περιέχουν πολύ μικρές ποσότητες λιπαρών και ελαίων και έχουν υψηλή ποσότητα σύνθετων υδατανθράκων που τους προσδίδει και χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Η κατανάλωση τους ανεβάζει σταδιακά τα επίπεδα της γλυκόζης. Γι’ αυτό και είναι μια τροφή που προτείνεται σε όσους πάσχουν από διαβήτη. Επιπρόσθετα είναι μια τροφή που έχει γίνει αποδεκτή από τον Σύλλογο Καρδιάς (Heart Foundation). Η περιεκτικότητα του κάστανου σε πρωτεΐνη είναι χαμηλή, ωστόσο είναι καλής βιολογικής αξίας, όμοιας με αυτής των αυγών. Σε αντίθεση με τα αυγά όμως, τα κάστανα δεν περιέχουν χοληστερίνη, ενώ έχουν κάποια ποσότητα καλίου, σίδηρου, και βιταμίνης C χωρίς να περιέχουν αυξημένα ποσοστά νατρίου. Τέλος, καλό είναι να ξέρεις ότι το κάστανο έχει πολύ περισσότερες φυτικές ίνες από το μήλο, αλλά και τριπλάσιες θερμίδες στα 100γρ.  Τα 100 γρ. περιέχουν 370 θερμίδες.

Ο καρπός του χειμώνα

Τα κάστανα είναι πλούσια σε φυλλικό οξύ και σε βιταμίνη C, που ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Επιπλέον, έχουν καλή περιεκτικότητα ασβεστίου, που είναι  απαραίτητη για την ενίσχυση των οστών και των δοντιών μας. Έχουν όμως και μαγνήσιο, που έχει αντικαταθλιπτικές ιδιότητες και είναι απαραίτητο για την υγεία των μαλλιών μας. Περιέχουν κατά 48% νερό, άλατα και είναι καλή πηγή πρωτεϊνών.

Κάστανα και οι θεραπευτικές τους ιδιότητες

Τα κάστανα, όπως και όλοι οι ξηροί καρποί άλλωστε, βοηθούν στην καταπολέμηση του στρες και της υπερκόπωσης. Ακόμη, συμβάλλουν στη μείωση της κακής-LDL χοληστερόλης, που ευθύνεται για το σχηματισμό αθηρωματικής πλάκας που προκαλεί προβλήματα στο καρδιαγγειακό μας σύστημα. Τα φύλλα, ο καρπός και η φλούδα τους χρησιμοποιούνται επίσης για τη θεραπεία πολλών ασθενειών, όπως οι αιμορροΐδες, η ανορεξία, ο κοκίτης, οι ρευματισμοί και ο πυρετός. Ωστόσο, όσο κι αν λατρεύουμε τα κάστανα, καλό είναι να τα καταναλώνουμε με μέτρο, γιατί η υπερβολή συμβάλλει στην αύξηση του βάρους μας. Να θυμάσαι: Τα 100 γρ. κάστανα περιέχουν 370 θερμίδες.

Κάστανα: Οι κρυφές χάρες τους

♥ Ένα κρασοπότηρο με αφέψημα φύλλων καστανιάς πριν από το φαγητό ανοίγει την όρεξη.

♦ Για την αντιμετώπιση της δυσεντερίας στο παρελθόν, χρησιμοποιούσαν νερό στο οποίο είχαν βράσει φλούδες καστανιάς.

♠ Κατά τον 17ο αιώνα η συνταγή του Culpepper για ένα απλό φάρμακο κατά του βήχα είναι η εξής: ξηραίνεις ξεφλουδισμένα κάστανα και τα κάνεις σκόνη και μετά την ανακατεύεις με μέλι.

Tips για την αγορά τους

♦ Όταν αγοράζεις φρέσκα κάστανα, πρόσεχε ώστε ο φλοιός τους να είναι λείος και γυαλιστερός, να είναι σφιχτά, χωρίς τρύπες και στίγματα.

♦ Επίσης, το βάρος τους στο χέρι μας να είναι μεγαλύτερο από ό,τι μας φαίνονται στο μάτι.

Tips για την απόλαυσή τους

Τα κάστανα μπορείς να τα απολαύσεις με χίλιους δυο πεντανόστιμους τρόπους και gourmet συνταγές. Μερικές εύγευστες ιδέες είναι το χοιρινό με κάστανα, το μιλφέιγ με κάστανα, ο πουρές και η σούπα κάστανου, αλλά και οι κροκέτες με κάστανα. Ειδικά τα Χριστούγεννα, τα κάστανα  εμπλουτίζουν τη γέμιση της ψητής γαλοπούλας. Τα κάστανα μπαίνουν και στις τούρτες, στο παγωτό, γίνονται γλυκό του κουταλιού, μαρμελάδα ή και κομπόστα κ.ά. Φυσικά, δεν θα παραλείψεις να τα απολαύσεις αφού τα ψήσεις σε ταψάκι από μαντέμι σε δυνατή φωτιά. Τέλος, μπορείς να τα γευτείς βραστά, σε ριζότο και σε σαλάτες.

Tips για τη διατήρησή τους

Τα ωμά κάστανα διατηρούνται σε θερμοκρασία δωματίου. Μπορείς όμως, να τα διατηρήσεις και στο ψυγείο μέσα σε πλαστική σακούλα με όσο το δυνατόν λιγότερο αέρα. Αν θέλεις να τα διατηρήσεις για περισσότερο χρόνο (μέχρι 2 μήνες), βράσε τα και μετά θα τα βάλεις στην κατάψυξη μέσα σε πλαστικά σακουλάκια που κλείνουν αεροστεγώς με ζιπ. Τα βρίσκεις, επίσης κονσερβοποιημένα σε νερό ή σε σιρόπι.

Μυστικό: Για να ψηθούν καλά στο εσωτερικό τους, προτού τα βράσεις ή τα ψήσεις, θα πρέπει να τα χαράξεις σταυρωτά με ένα κοφτερό μαχαίρι στην κάτω μεριά τους.

Και λικέρ από κάστανα

Κι όμως, εκτός από ψητά ή βραστά, ή σαν υλικό της γέμισης πουλερικών, με τα κάστανα μπορείς να φτιάξεις κι ένα πεντανόστιμο λικέρ.  Θα χρειαστείς 1 λίτρο κονιάκ, 1 κιλό κάστανα, 2 φλιτζάνια ζάχαρη μαύρη, 1 βανίλια, 1 ξύλο κανέλας, 2-3 γαρίφαλα, 1 φλιτζάνι νερό για το σιρόπι. Βράζεις τα κάστανα για 10 λεπτά για να ξεφλουδίζονται εύκολα. Τα ξεφλουδίζεις και τα κόβεις στα 4. Τα βάζεις μέσα στο κονιάκ μαζί με τα μπαχαρικά σε ένα βάζο… Μετά από 30 μέρες βράζεις το σιρόπι και το προσθέτεις στο ποτό. Το ανακατεύεις συχνά και το αφήνεις ακόμη 10 μέρες. Όσο το αφήνεις τόσο καλύτερο γίνεται.

Και beauty tip με κάστανα

Δεν θα το πιστεύεις… Βράσε ένα κιλό κάστανα, ξεφλούδισε τα και μετά τα ξαναβράζεις ώσπου να γίνουν χυλός. Έτσι θα φτιάξεις μια θαυματουργή μάσκα για τα νύχια σου. Βύθισε μέσα σ’ αυτό τον χυλό τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών σου, τα αφήνεις μία ώρα και οι παρωνυχίδες σου εξαφανίζονται!