Καφές: Όλες οι αλήθειες και οι μύθοι γύρω από ένα φλιτζάνι… Πάντως, συναρπαστικά νέα έρχονται από τους ερευνητές και τους επιστήμονες, ικανά να σε κρατήσουν άγρυπνη, ακριβώς όπως ένα φλιτζάνι καφέ! Ρίξε μια ματιά σε όσα ακολουθούν και σίγουρα, θα πιείς ακόμη ένα καφεδάκι.

Είναι αλήθεια ότι ο καφές ανεβάζει την πίεση; Τι προσφέρει στον οργανισμό, εκτός από τόνωση; Και πώς θα απολαύσουμε όλες αυτές τις μοντέρνες παραλλαγές (με ή χωρίς κατάληξη -ccino) που συναντάμε στις trendy καφετέριες; Οι γνώστες της επιστήμης, αλλά και της τέχνης του καφέ αποκαλύπτουν.

Μια φορά κι ένα… καιρό

Υπήρξαν στιγμές στην ιστορία του που ο καφές έτυχε ενθουσιώδους υποδοχής ως γιατρικό για τα πάντα… Άλλοτε πάλι καταδικάστηκε ως «χαρμάνι του διαβόλου»… Ειδικά, στην τελευταία περίπτωση, αυτό γινόταν συνήθως για πολιτικούς ή θρησκευτικούς λόγους, όταν τα καφενεία, ως τόποι συνάντησης, βρίσκονταν στα ύψη της δημοτικότητάς τους. Σήμερα, η πρώτη μας σκέψη κάθε πρωί ανήκει στον καφέ. Η τονωτική δράση της καφεΐνης μάς κρατά ξύπνιους. Υποτασσόμαστε στην έντονη γεύση του και το μοναδικό άρωμά του. Σήμερα, πάνω από 400 δισεκατομμύρια φλιτζάνια καφέ καταναλώνονται κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο… Βλέπεις, ο καφές αποτελεί το πιο δημοφιλές ρόφημα σε όλες τις ηπείρους και σε όλους τους πολιτισμούς.

Σε ερευνητικό επίπεδο

Καφές: Αθώος ή Ένοχος;

Ερευνητές του Εθνικού Αντικαρκινικού Κέντρου του Τόκιο, σε έρευνά τους διαπίστωσαν ότι το καθημερινό καφεδάκι αποτρέπει την εμφάνιση καρκίνου του ήπατος. H μελέτη σε δείγμα 90.000 Ιαπώνων έδειξε ότι όσοι έπιναν το διεγερτικό ρόφημα καθημερινά είχαν τις μισές πιθανότητες να πάθουν καρκίνο του ήπατος. H προστατευτική του δράση καταγράφηκε στους εθελοντές που έπιναν 1-2 φλιτζάνια καφέ ημερησίως. Μάλιστα, τα καλύτερα αποτελέσματα έδινε η κατανάλωση 3-4 φλιτζανιών.

O καφές σώζει και από τον καρκίνο του ήπατος

H ευεργετική δράση του καφέ όσον αφορά την αποτροπή εμφάνισης καρκίνου του ήπατος είχε αποδειχθεί και από προηγούμενες μελέτες σε πειραματόζωα. Έτσι οι ερευνητές, υπό τον Mονάμι Iνουέ, αποφάσισαν να αναζητήσουν τα αποτελέσματα της «καφεποσίας» και στον άνθρωπο. Γι’ αυτό το λόγο ανέλυσαν στοιχεία δεκαετούς μελέτης της δημόσιας υγείας. Όπως διαπίστωσαν 547,2 άτομα (σε 100.000) που δεν έπιναν καφέ έπαθαν καρκίνο, ενώ μεταξύ αυτών που έπιναν καθημερινά τα κρούσματα ήταν μόλις 214,6. Προς το παρόν, οι Ιάπωνες δεν μπόρεσαν να ανιχνεύσουν τις επιμέρους διαφορές στην προστατευτική δράση ανάμεσα στον ντεκαφεϊνέ και τον κανονικό καφέ. Κι αυτό γιατί ελάχιστοι Ιάπωνες επιθυμούν να «αποχωριστούν» τη διεγερτική καφεΐνη και να επιλέξουν ντεκαφεϊνέ.

Πολλοί αντιοξειδωτικοί παράγοντες

Οι ερευνητές πάντως δεν γνωρίζουν ποιο ακριβώς συστατικό του ροφήματος αποτελεί την προστατευτική ασπίδα κατά του καρκίνου. Πιστεύουν όμως, ότι οφείλεται στην μεγάλη ποσότητα αντιοξειδωτικών παραγόντων. Ωστόσο, όταν μελέτησαν τη σχέση πράσινου τσαγιού, εξίσου πλούσιου σε αντιοξειδωτικά με τον καφέ, και καρκίνου στο ήπαρ, διαπίστωσαν ότι η κατανάλωση αυτού του τύπου τσαγιού δεν επηρεάζει τη συχνότητα εμφάνισης του κακοήθους νοσήματος. Τέλος, άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο ίδιο τεύχος, Αμερικανοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι δεν διαπίστωσαν σχέση που να συνδέει την κατανάλωση καφέ ή τσαγιού και του καρκίνου του ορθού ή του παχέος εντέρου. Διαπιστώθηκε, όμως, μείωση των κρουσμάτων καρκίνου του παχέος εντέρου -κατά 52%- σε όσους έπιναν τουλάχιστον 1-2 φλιτζάνια ντεκαφεϊνέ καφέ. Δεν αποκλείεται, όμως, η μείωση αυτή να οφείλεται στο ότι όσοι επιλέγουν ντεκαφεϊνέ καφέ, ή κάνουν πιο υγιεινές επιλογές διατροφής.

Ελιξίριο ευεξίας για τους ηλικιωμένους

Πολλοί ηλικιωμένοι έχουν ζαλάδες και τάσεις λιποθυμίας μετά το φαγητό, ειδικά μετά το πρωινό. Αυτό συμβαίνει γιατί το αυτόνομο νευρικό τους σύστημα δε ρυθμίζει την πίεση τόσο αποτελεσματικά όσο παλιότερα. Μια ομάδα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Βάντερμπιλτ συστήνει στην περίπτωση αυτή δύο ποτήρια καφεϊνούχου καφέ μαζί με το πρωινό. Σε μελέτες που έγιναν σε ηλικιωμένους ασθενείς, επιρρεπείς σε αυτή την κατάσταση, η καφεΐνη διατήρησε την πίεση τους σε αρκετά υψηλά επίπεδα, ικανά να εξισορροπήσουν την κυκλοφορία του αίματος, προλαμβάνοντας τη ζαλάδα. Ωστόσο, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι εάν χρησιμοποιήσετε καφέ για να θεραπεύσετε αυτή την πάθηση, καλό είναι να μην πίνετε καφέ με καφεΐνη την υπόλοιπη μέρα, γιατί η υπερβολική ποσότητα μπορεί να αντιστρέψει το αποτέλεσμα. Οι γιατροί τονίζουν ότι ο καφές πριν από το φαγητό φέρνει καλύτερα αποτελέσματα.

Προσοχή στην… πίεση!

Η υπερβολική κατανάλωση καφέ αυξάνει την αρτηριακή πίεση και δημιουργεί ταχυκαρδίες, αϋπνίες, ανησυχίες και έντονους πονοκεφάλους και ημικρανίες. Έρευνα στο John Hopkins University σε 1.000 σπουδαστές Ιατρικής, έδειξε ότι όσοι κατανάλωναν μεγάλες ποσότητες καφεΐνης, παρουσίασαν μικρή αύξηση της πίεσής τους. Η αύξηση αυτή όμως δεν κρίθηκε τόσο σημαντική, ώστε να θεωρηθεί ότι μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υπέρτασης.

Παράγοντας κατά της τερηδόνας

Και ακόμη κάτι ενδιαφέρον. Στο διάσημο Οδοντικό Κέντρο Ερευνών του Φόρσαϊθ ο δρ Κάσκετ και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν ότι οι τανίνες που περιέχει ο καφές, ακόμα και ο μη καφεϊνούχος, εμποδίζουν τη βακτηριακή διαδικασία που οδηγεί στην τερηδόνα. Ο καφές, όπως επίσης το τσάι και το κακάο, λειτουργεί σαν στοματικό διάλυμα καθαρισμού.

Αλήθειες και μύθοι

1 Το αίσθημα εγρήγορσης και αϋπνίας εξαρτάται από την ευαισθησία του οργανισμού και τη συχνότητα που καταναλώνεται ο καφές.

2 Ο καφές αυξάνει το στρες στα αγχώδη άτομα.

3 Δεν έχει αποδειχθεί ότι ο καφές διευκολύνει την πέψη.

4 Δεν υπάρχουν στοιχεία που να σχετίζουν την αύξηση κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου ή κάποιας μορφής καρκίνου με το συγκεκριμένο ρόφημα.

5 Τα παιδιά είναι πιο ευαίσθητα στις επιπτώσεις του καφέ.

Καφές & εθισμός

♥ Η απότομη διακοπή του δημιουργεί συμπτώματα στέρησης, όπως υπνηλία, κόπωση και πονοκέφαλο, αλλά μετά από μία εβδομάδα εξαφανίζεται κάθε σύμπτωμα.

♥ Οι καπνιστές καταναλώνουν περισσότερες δόσεις καφέ από τους μη καπνιστές. Επίσης, λέγεται ότι  ντεκαφεϊνέ καφές αυξάνει τη διάθεση για τσιγάρο.

Τα υπέρ του καφέ

Ξέρετε ότι καταναλώνοντας 1-2 κούπες καφέ την ημέρα, έχετε τα εξής πλεονεκτήματα;

♥ Ο καφές είναι διεγερτικός: Μας βοηθάει να είμαστε σε εγρήγορση και συγκεντρωμένοι σε ότι κάνουμε.

♦ Έχει αντικαρκινική δράση: Έρευνα του Πανεπιστημίου του Harvard σε 122.000 νοσοκόμες, έδειξε μικρότερα ποσοστά καρκίνου του μαστού στις γυναίκες που κατανάλωναν καφέ.

♥ Δρά και κατά της νόσου του Πάρκινσον: Σε 30ετή έρευνα που έγινε σε 8.000 άντρες (Ιάπωνες, Αμερικανούς, ηλικίας 45-68 ετών) διαπιστώθηκε ότι όσοι κατανάλωναν καφέ, παρουσίαζαν 5 φορές μικρότερη πιθανότητα να αναπτύξουν την ασθένεια του Πάρκινσον.

♦ Χτυπάει τον διαβήτη: Έρευνα που έγινε στο Harvard School of Public Health απέδειξε ότι όσοι κατανάλωναν 2-3 κούπες καφέ καθημερινά, μείωναν την πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη τύπου Β κατά 30%.

Θερμίδες και λιπαρά

Ο σκέτος καφές δεν έχει θερμίδες ούτε λιπαρά. Για κάθε κουταλάκι ζάχαρη που προσθέτεις να υπολογίζεις 20 θερμίδες, για κάθε κουταλιά κρέμα γάλακτος να υπολογίζεις περίπου 50 θερμίδες και 5 γρ. λιπαρά, ενώ για κάθε κουταλάκι  αλκοολούχου ποτού 15 θερμίδες. Σε όσους από τους παραπάνω καφέδες είναι κρύοι αν προσθέσεις και 2 κουταλιές παγωτό βανίλια, αυξάνεις τις θερμίδες κατά 65 και τα λιπαρά κατά 4 γρ.