Άσε την τροφή να είναι το φάρμακο σου… Αυτό το έλεγε ο Ιπποκράτης στην αρχαιότητα, αλλά το ρητό ισχύει μέχρι και σήμερα. Μάθε τώρα πως μπορείς να το εφαρμόσεις. Κάνε κλικ πιο κάτω, γιατί η Κλινική Διαιτολόγος Δρ Ελένη Π. Ανδρέου, και πρόεδρος του Συνδέσμου Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου (Συ.Δι.Κυ.) με την ευκαιρία της 16^ης Παγκύπριας Ημέρας Διατροφής μας δίνει τις πολύτιμες συμβουλές τους. 

Πότε η τροφή γίνεται το φάρμακο σου;

«Φάρμακο ας γίνει η τροφή σας και η τροφή σας ας γίνει φάρμακό σας», έλεγε ο Ιπποκράτης, το 400 π.Χ. Ο Ιπποκράτης λοιπόν, πίστευε πως η διατροφή μας είναι το σπουδαιότερο πράγμα για την σωματική και ψυχική υγεία μας, και πως τα καλύτερα φάρμακα μας τα προσφέρει η φύση απλόχερα.

Η διατροφή είναι το σύνολο των διεργασιών που εμπλέκονται στην πρόσληψη και εκμετάλλευση ουσιών της τροφής από τους ζώντες οργανισμούς. Οι διεργασίες αυτές περιλαμβάνουν την πρόσληψη, πέψη, απορρόφηση και μεταβολισμό της τροφής. Με απλά λόγια, η διατροφή είναι η μελέτη της λειτουργίας των τροφίμων στο σώμα μας, η πηγή για την ενέργεια μας και το μέσο με το οποίο τα θρεπτικά συστατικά μπορούν να συνεισφέρουν στη σωστή λειτουργία του οργανισμού μας. Σκεφτείτε λοιπόν, τη διατροφή ως το δομικό στοιχείο της ζωής σας. Η προληπτική και θεραπευτική αξία της τροφής απέναντι στην ανάπτυξη χρόνιων ασθενειών έχει αναγνωριστεί από δύο χιλιάδες χρόνια πριν σύμφωνα με τη θεωρία του Ιπποκράτη: «Η τροφή σου είναι το φάρμακό σου και το φάρμακό σου η τροφή σου» και γίνεται ολοένα και πιο σημαντική σήμερα. Η διατροφή αποτελεί μοναδικό παράγοντα για την ανάπτυξη του σώματος, την καλή λειτουργία του, την διατήρηση της υγείας  και την προστασία από τις διάφορες ασθένειες.

Όλα αυτά ισχύουν γιατί μέσω της διατροφής (τρόφιμα), λαμβάνουμε όλα τα θρεπτικά συστατικά (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λίπη, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία), φυτοθρεπτικά συστατικά, αλλά και το νερό που χρειάζεται ο οργανισμός για να επιτελέσει τις κύριες λειτουργίες του. Για τη σωστή διατροφή θα πρέπει να προσλαμβάνουμε τη σωστή ποσότητα θρεπτικών συστατικών από τα υγιεινά τρόφιμα και στους σωστούς συνδυασμούς τους. Έχοντας τη γνώση της σωστής διατροφής και κάνοντας έξυπνες επιλογές σχετικά με τις τροφές που τρώμε, θα μας βοηθήσουν να επιτύχουμε τη βέλτιστη υγεία κατά τη διάρκεια ζωής μας και να κατέχουμε το κλειδί για την αποφυγή της παχυσαρκίας, καθώς και πολλές από τις πιο διαδεδομένες χρόνιες ασθένειες που υπάρχουν σήμερα. Υπάρχουν αρκετές ασθένειες, οι οποίες είτε εμφανίζονται, είτε επιδεινώνονται λόγω της κακής διατροφής και οι οποίες μπορούν να προληφθούν ή να βελτιωθούν με σωστή και ισορροπημένη διατροφή.

Καλή υγεία είναι η κατάσταση πλήρους σωματικής, πνευματικής, ψυχικής και κοινωνικής ισορροπίας. Η καλή υγεία συμβάλει στην ανάπτυξη όλων των δυνατοτήτων του ανθρώπου και στο να ζει μια παραγωγική ζωή σε αρμονία με το περιβάλλον. Η διατροφή λειτουργεί σε όλη τη διάρκεια του κύκλου της ζωής μας, από την παιδική ηλικία, την εφηβεία, την ενηλικίωση έως και την Τρίτη ηλικία μας και μπορεί να είναι το αντίδοτο για πολλά από τα σημερινά κοινά προβλήματα, όπως άγχος, ρύπανση, ψυχικη υγεία και ζωτικότητα και πρόληψη ασθενειών. Η σωστή διατροφή μεταφράζεται σε υγεία. Η ύπαρξη υγείας όχι μόνο μας κάνει να νιώθουμε καλά, αλλά μας δίνει και τη δυνατότητα να απολαμβάνουμε τη ζωή στο έπακρό της και να ακολουθούμε τα όνειρά μας. Αντίθετα, η κακή διατροφή μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία μας, καθώς και να μας στερήσει την ελευθερία μας.

Στατιστικές που πρέπει να μας προβληματίζουν  

♦ Περίπου το 35% όλων των θανάτων που καταγράφηκαν στην Κύπρο το 2019 θα μπορούσε να αποδοθούν σε συμπεριφορικούς παράγοντες κινδύνου όπως κάπνισμα, διατροφικοί κίνδυνοι, κατανάλωση αλκοόλ και χαμηλή σωματική δραστηριότητα, η οποία είναι κάτω από την Ε.Ε κατά μέσο όρο 39 %.

♦  Δύο στους πέντε Κύπριους αναφέρουν ότι υποφέρουν από χρόνιες παθήσεις

♦ Οι διατροφικοί κίνδυνοι (συμπεριλαμβανομένης της χαμηλής πρόσληψης φρούτων και λαχανικών και της υψηλής κατανάλωσης ζάχαρης και αλατιού) εκτιμάται ότι αντιπροσώπευαν περίπου το 14% όλων των θανάτων στην Κύπρο το 2019 – ποσοστό χαμηλότερο από τον μέσο όρο στο σύνολο της ΕΕ (17 %) (ΟECD 2021).

♦ Για το 2018 δύο στα 10 παιδιά είναι παχύσαρκα και τέσσερα στα δέκα είναι υπέρβαρα, σύμφωνα με τα στοιχεία της πρωτοβουλίας επιτήρησης της παιδικής παχυσαρκίας (cosi) και του παγκόσμιου οργανισμού υγείας (ΠΟΥ). Όπως καταδεικνύει η έρευνα, το 21% των αγοριών (ηλικίας 6-9 ετών) στην Κύπρο είναι παχύσαρκα και το 43% υπέρβαρα. Τα κορίτσια, σε ποσοστό 19% είναι παχύσαρκα και σε ποσοστό 43% είναι υπέρβαρα.  Τα στοιχεία αυτά αφορούν στην περίοδο 2015-2017. Ο μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι 13,4% και 9,9%, αντίστοιχα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα υψηλότερα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας στην Κύπρο τα έχουν παιδιά ηλικίας 7-9 ετών. Και είναι ανησυχητική η πρωτιά της Κύπρου σε ότι αφορά τον επιπολασμό υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών ηλικίας 7-9 ετών και τονίζεται η ανάγκη άμεσης αντιμετώπισης με στοχευμένα μέτρα.

♦ Σήμερα, περισσότερο από το 95% όλων των χρόνιων ασθενειών προκαλείται από την επιλογή τροφίμων, τα τοξικά συστατικά τροφίμων, τις διατροφικές ελλείψεις και την έλλειψη σωματικής άσκησης.

♥ Στην επιδημιολογία, ο επιπολασμός είναι η αναλογία ενός συγκεκριμένου πληθυσμού που διαπιστώνεται ότι επηρεάζεται από μια ιατρική κατάσταση (συνήθως μια ασθένεια ή έναν παράγοντα κινδύνου όπως το κάπνισμα κ.α.). Προκύπτει από την διαίρεση του αριθμού των ατόμων που βρέθηκαν να έχουν την κατάσταση προς τον συνολικό αριθμό των ατόμων που μελετήθηκαν. Εκφράζεται συνήθως ως κλάσμα, ως ποσοστό ή ως αριθμός περιπτώσεων ανά 10.000 ή 100.000 άτομα. Είναι ο συνολικός αριθμός περιπτώσεων μιας ιατρικής κατάστασης σε μια συγκεκριμένη περιοχή κατά τη διάρκεια μιας δεδομένης χρονικής περιόδου.