Χθες σας μιλούσα για το Mastiqua και την αυθεντική μαστίχα της Χίου… Σήμερα, θα σε βοηθήσω να μάθεις όλες τις θαυματουργές ιδιότητές της… Καταρχήν, υπάρχει κάτι το παράδοξο: Η μαστίχα και τα μαστιχόδεντρα που την παράγουν δεν βρίσκονται σε ολόκληρη Χίο… Κάνε κλικ πιο κάτω και θα βρείς όλες τις χρήσιμες πληροφορίες για τη θαυματουργή αυτή δημιουργία της φύσης… 

Μαστίχα μόνον στα Μαστιχοχώρια της Χίου

Υπάρχουν αποκλειστικά και μόνον στα Μαστιχοχώρια, ένα σύνολο 27 χωριών στο νότιο και ομορφότερο κομμάτι της Χίου… Εκεί μόνον φύονται τα μαστιχόδεντρα. Η μακραίωνη ιστορία τους ξεκινά περίπου στα μέσα του 14ου αιώνα, όταν οι Γενοβέζοι κατακτητές έχτισαν τα χωριά αυτά για να στεγάσουν τους άρχοντες που θα έλεγχαν την παραγωγή της μαστίχας. Σήμερα, οι περισσότεροι οικισμοί που απαρτίζουν τα Μαστιχοχώρια διατηρούν τη μεσαιωνική αρχιτεκτονική τους, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί μία αξιόλογη προσπάθεια αναστήλωσης και αναπαλαίωσης πέτρινων σπιτιών, πολλά από τα οποία χρησιμοποιούνται ως εξοχικές κατοικίες.

Από τα πιο γνωστά Μαστιχοχώρια είναι το Πυργί (που σας έλεγα στην αρχή), ένα από τα μεγαλύτερα χωριά της Χίου, με 1044 μόνιμους κατοίκους. Τα σπίτια στο Πυργί είναι στολισμένα με τα “Ξυστά” μια τεχνοτροπία με ανάγλυφα γραμμικά σχέδια τα οποία ομορφαίνουν τον εξωτερικό χώρο του σπιτιού. Επίσης, κάθε χρόνο στο πανηγύρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου, στο χωριό χορεύεται ο τοπικός Πυργούσικος χορός. Άλλα γνωστά μαστιχοχώρια είναι τα Αρμόλια, γνωστά από την αρχαιότητα για την αγγειοπλαστική τους, η Ελάτα, ένα ακόμη δείγμα του “κάστρου-χωριού”, οι Ολύμποι, το Λιθί, η Καλαμωτή και πολλά ακόμη μικρότερα χωριά που όλα μαζί αποτελούν το μοναδικό σημείο στον κόσμο που παράγουν τη διάσημη μαστίχα.

Tο πικρό δάκρυ του δέντρου

Η Χιώτικη μαστίχα, διάσημη σ’ όλο τον κόσμο, είναι ο ρητινώδης χυμός που βγαίνει σαν δάκρυ απ’ τον κορμό του μαστιχόδενδρου (Pistacia Lentiscus var. Chia). Η μορφή της είναι κρυσταλλική και η αρχική της γεύση είναι μάλλον πικρή, που φεύγει σύντομα, αφήνοντας το ιδιαίτερο άρωμα της. Πάντως, ενώ σχίνοι υπάρχουν σ’ όλο το νησί η παραγωγή της μαστίχας γίνεται μόνο στη νότια Χίο, στα 27 Μαστιχοχώρια. Να σου πούμε επίσης, ότι κάθε προσπάθεια να επεκταθεί η καλλιέργεια -εκτός αυτής της περιοχής- απέτυχε.

Σημείωσε, ότι από τον κορμό της Τρεμιθιάς (Pistachia Atlantica, Pistachia Palestina και Pistachia Terebinthous) βγαίνει και η Παφίτικη πίσσα, που μέχρι σήμερα επεξεργάζεται με το χέρι, όπως ακριβώς και στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν πρωτάρχισε η επεξεργασία του στη Γεροσκήπου. Δοκίμασέ την σαν τσίχλα ή στα υπέροχα λουκούμια με το άρωμά της.

Μαστίχα: Το «θαύμα» της φύσης

Οι χρυσοκίτρινοι, διάφανοι κόκκοι της, μοιάζουν με δάκρυα… Στο παγωτό καϊμάκι, σαν «υποβρύχιο», σε τσίχλα ή σε καραμελίτσα, σε σαπουνάκι και στο γαλάκτωμα, στο τσουρέκι και στο λικεράκι; Όπου κι αν προσθέσεις λίγη χιώτικη μαστίχα, δίνει υπέροχο άρωμα που ανασταίνει! Και να ήταν μόνον το άρωμα; Η μοναδικότητα αυτής της ξεχωριστής αρωματικής ρητίνης αναλύεται από την αρχαιότητα…

Ε ναι, λοιπόν! Η μαστίχα Χίου ήταν γνωστή από τους αρχαίους προγόνους μας, τόσο για το μοναδικό της άρωμα, όσο και για τις θεραπευτικές ιδιότητές της; Ο Ηρόδοτος, τον 5^ο π.Χ. αιώνα αναφέρεται στη ρητινώδη ουσία με το όνομα μαστίχα. Ο Ιπποκράτης, ο σπουδαιότερος αρχαίος Έλληνας γιατρός, την ίδια εποχή αναφέρεται στις θεραπευτικές ιδιότητες και συγκεκριμένα για τις ρινικές παθήσεις. Ο Διοσκουρίδης (1ος αι. μ.Χ.), πατέρας της φαρμακολογίας, γιατρός και βοτανολόγος από την Κιλικία, του οποίου το έργο «Περί ύλης ιατρικής» δεν είχε ξεπεραστεί μέχρι το 16^ο αιώνα, κάνει εκτεταμένη αναφορά στη μαστίχα στο «De material medica».

Από το «υποβρύχιο» στο ντοντουρμά!

Η μαστίχα έχει πολλές χρήσεις στη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική. Ως γλυκό κουταλιού σερβίρεται με ιδιαίτερα παραδοσιακό τρόπο μέσα σε νερό και είναι γνωστή ως «υποβρύχιο». Χρησιμοποιείται επίσης για το γλασάρισμα σοκολάτας και άλλων γλυκισμάτων, στο παγωτό μαστίχα (το ντοντουρμά), στα λουκούμια, σε μπισκότα, σε καραμέλες κ.τ.λ. Στη μαγειρική, χρησιμοποιείται ως μπαχαρικό και δίνει διακριτικό άρωμα στο κρέας και το τυρί. Οι Άραβες θεωρούν μεγάλη πολυτέλεια να αρωματίσουν το φαγητό, το γλυκό ή το γάλα με μαστίχα. Στο Λίβανο και τη Συρία φτιάχνουν ένα παραδοσιακό τυρί με άρωμα και γεύση μαστίχας. Στην Αίγυπτο φτιάχνουν ένα γλυκό, σαν το δικό μας το λουκούμι, με άρωμα μαστίχας και μπόλικα χαλεπιανά.

Λικεράκι ή ουζάκι;

Η μαστίχα χρησιμοποιείται ευρύτατα στην ποτοποιία, για την παρασκευή λικέρ και ούζου. Το ποτό μαστίχα πίνεται ως απεριτίφ. Πολύ γνωστό είναι το λικέρ «Μαστίχα Χίου» καθώς και το «Ούζο Μαστίχας». Με την προσθήκη της στο ποτό αποκτά το άρωμα της και επιπλέον περιορίζεται η βλαπτική επίδραση της αλκοόλης στο στομάχι.

Φτιάξε το μόνη σου με μαστίχα

Θέλεις να μάθεις πώς γίνεται το λικέρ μαστίχα. Ε, λοιπόν, αν θες να το φτιάξεις θα χρειαστείς, 1 λίτρο νερό, 750 γραμ. ζάχαρη, 1 λίτρο καθαρό οινόπνευμα 90 βαθμών, και 5 γραμ. δάκρυα μαστίχας. Βάζεις (από την προηγούμενη μέρα) σε μπουκάλι τη μαστίχα με το οινόπνευμα. Το ανακινάς κάθε τόσο μέχρι να λιώσει. Βράζεις το νερό με τη ζάχαρη να γίνει σιρόπι μέτρια δεμένο, και μόλις κρυώσει, το προσθέτεις στο μπουκάλι με το οινόπνευμα. Κλείνεις το μπουκάλι και το αφήνεις στον ήλιο 40 ημέρες.

Tip: Η μαστίχα περιέχει σκουπιδάκια και μια λευκή σκόνη, που όταν διαλύεται “λερώνει” το λικέρ. Γι’ αυτό όταν ετοιμαστεί, το μεταγγίζεις σε καθαρό μπουκάλι, περνώντας το από σουρωτήρι, όπου θα βάλεις 2-3 φίλτρα του καφέ. Το παραδέχομαι ότι ποτέ δεν κρατήθηκα όλο το 40ήμερο για να ανοίξω το μπουκάλι… Πάντα «κλέβω» μέρες. Στο σερβίρισμα, προσθέτω μια “κορδέλα” φλούδα λεμονιού στο ποτήρι, και πάγο. Πάντως, από την τελευταία φορά που έφτιαξα λικέρ μαστίχα μου έμεινε ένα μπουκάλι και το πίνω σαν την Αγία Μετάληψη για να μην τελειώσει!

Μαστιχένια ομορφιά

Για την χρήση της μαστίχας στην αισθητική δεν το συζητώ… Tο μαστιχέλαιο, ήταν γνωστό για τις καλλωπιστικές του ιδιότητες από την αρχαιότητα. Το αιθέριο έλαιό της άλλωστε είναι αντιμικροβιακό και στυπτικό, ιδανικό για μικτά-λιπαρά δέρματα. Βέβαια, τι στα λέω όλα αυτά, αφού κοσμετολογικές εταιρίες ήδη έχουν ολόκληρες σειρές καλλυντικών με μαστίχα.

Μαστίχα και στην υπηρεσία της ομορφιάς

Την πρώτη συνταγή για κρέμα προσώπου, η οποία περιείχε ανάμεσα σε άλλα και μαστίχα, κατέγραψε ο προσωπικός γιατρός του αυτοκράτορα Ιουστινιανού. Επίσης, από τον 4ο μ.Χ. αιώνα η μαστίχα χρησίμευε ως αντηλιακό και προστάτευε από εγκαύματα που μπορούσε να προκαλέσει η έκθεση στον ήλιο. Όμως η ευεργετική δράση της μαστίχας στην επιδερμίδα έχει εντοπιστεί και από τους σύγχρονους ερευνητές. Τα αποτελέσματα σχετικών δημοσιεύσεων αποκαλύπτουν ότι το μαστιχέλαιο παρουσιάζει εξαιρετικές αναπλαστικές ιδιότητες για το δέρμα, γι αυτό και χρησιμοποιείται ως βασικό στοιχείο στις κρέμες προσώπου και άλλων καλλυντικών. Επίσης, το μαστιχόνερο είναι ιδανικό για να χρησιμοποιείται ως ενυδατική και τονωτική λοσιόν. Σημαντικά είναι και τα αποτελέσματα από σχετικές μελέτες που πραγματοποιήθηκαν στο Εργαστήριο Κυτταρικού Πολαπλασιασμού και Γήρανσης του Ινστιτούτου Βιολογίας στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», τα οποία αποδεικνύουν ότι η μαστίχα Χίου και τα εκχυλίσματά της παρουσιάζουν αξιοσημείωτες επουλωτικές ιδιότητες, βοηθώντας παράλληλα στην ανάπλαση της επιδερμίδας και στη σύνθεση κολλαγόνου.

Μαστίχα και το πολυτάλαντο δάκρυ της

Το δάκρυ του μαστιχόδεντρου έχει την ιδιότητα να ευφραίνει, να αρωματίζει, να ανακουφίζει, να θεραπεύει. Πρόσφατη έρευνα ιαπώνων επιστημόνων, αποκάλυψε ότι η μαστίχα Χίου είναι 25 φορές πιο δυνατή από το πράσινο τσάι και έχει αξιοζήλευτη δράση ενάντια στο H- pylori, το ελικοβακτήριο του πυλωρού, πράγμα που εξηγεί την θεραπευτική δράση της σε όσους υποφέρουν από πεπτικό έλκος. Έχει αποδειχθεί ακόμη ότι έχει ισχυρή αντιμικροβιακή και αντιβακτηριακή δράση. Μελέτες του εργαστήριου Xημείας-Φυσικοχημείας-Bιοχημείας στο Xαροκόπειο Πανεπιστήμιο, δείχνουν ότι η μαστίχα εμποδίζει την οξείδωση της LDL (της «κακής» χοληστερίνης). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μπορεί στον άνθρωπο να δρα προληπτικά κατά του σχηματισμού αθηρωματικής πλάκας.

Κάνε κλικ πιο κάτω και μάθε για το Mastiqua, το θαυματουργό, ανθρακούχο, ελληνικό νερό με μαστίχα 

Mastiqua: Το δροσερό, εύγευστο νερό της ευεξίας…