Καρδιακή ανεπάρκεια: Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται; Με αφορμή την ενημερωτική εκστρατεία για την καρδιακή ανεπάρκεια, ο καρδιολόγος Δρ. Κωνσταντίνος Εργατούδης μας δίνει παρακάτω όλες τις απαραίτητες πληροφορίες… Για να ξέρεις κι εσύ περί τίνος πρόκειται…

Η ενημερωτική εκστρατεία για την καρδιακή ανεπάρκεια διοργανώνεται από κοινού από τη Novartis Pharma Services Inc. Κύπρου και τη Καρδιολογική Εταιρεία Κύπρου με την στήριξη του Συνδέσμου Καρδιοπαθών Λευκωσίας 

Τι είναι η καρδιακή ανεπάρκεια;

Καρδιακή ανεπάρκεια είναι ένα κλινικό σύνδρομο, ένα σύνολο δηλαδή συμπτωμάτων και κλινικών ευρημάτων, κατά το οποίο λόγω συγκεκριμένων καταστάσεων, η καρδιά αδυνατεί να ασκήσει το έργο της, την αιμάτωση δηλαδή όλων των οργάνων, ώστε να ικανοποιηθούν οι μεταβολικές ανάγκες των κυττάρων.

Καρδιακή ανεπάρκεια: 3 διαφορετικές κατηγορίες 

[bs_icon name=”glyphicon glyphicon-heart”] Στην πρώτη κατηγορία, τα συμπτώματα προκαλούνται απο τη μειωμένη ικανότητα για σύσπαση της καρδιας και ονομάζεται καρδιακή ανεπάρκεια με μειωμένο κλάσμα εξωθήσεως (κάτω απο 40%). Το κλάσμα εξώθησης αποτελεί ένα υπερηχογραφικό δείκτη με τον οποίο υπολογίζεται η δύναμη της συστολής της καρδιάς.

[bs_icon name=”glyphicon glyphicon-heart”] Στην δεύτερη κατηγορία η δύναμη συστολής είναι φυσιολογική αλλά παρατηρείται μείωση της ικανότητας της καρδιάς για διάταση λόγω ακαμψίας-σκληρίας του καρδιακού μυ. Ονομάζεται καρδιακή ανεπάρκεια  με διατηρημένο κλάσμα εξωθήσεως (άνω του 50%).

[bs_icon name=”glyphicon glyphicon-heart”] Η τρίτη κατηγορία αποτελεί μια ενδιάμεση μορφή των άλλων δύο και ονομάζεται καρδιακή ανεπάρκεια με ενδίαμεσο κλάσμα εξώθησης (40 με 50%)

Καρδιακή ανεπάρκεια: Πως γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση της καρδιακής ανεπάρκειας γίνεται από τον καρδιολόγο. Απαιτείται κλινική εξέταση και λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού. Το υπερηχογράφημα καρδιάς αποτελεί την κατεξοχήν αποδεικτική εξέταση της καρδιακής ανεπάρκειας αφού επιτρέπει την αξιολόγηση της καρδιακής λειτούργιας. Εάν ο γιατρός το κρίνει αναγκαίο μπορεί να ζητηθούν επιπλέον εξετάσεις, όπως, βιοχημικές (αιματοκρίτης, νεφρική και ηπατική λειτουργία, μέτρηση ΝΤproBNP/BNP) και απεικονιστικές εξετάσεις (ακτινογραφία θώρακος, μαγνητική τομογράφια καρδιάς κ.α.).

Καρδιακή ανεπάρκεια: Παράγοντες κινδύνου/αίτια 

Η κύρια αιτία που προκαλεί καρδιακή ανεπάρκεια είναι η στεφανιαία νόσος. Ένα έμφραγμα του μυοκαρδίου νεκρώνει κάποιο μέρος της καρδιάς και ελαττώνει τη δύναμή της. Αλλο συχνό αίτιο αποτέλει η αρτηριακή υπέρταση που δεν ειναι καλά ελεγμένη. Άλλες αιτίες που προκαλούν το συνδρομο της καρδιακής ανεπάρκειας είναι παθήσεις των καρδιακών βαλβίδων, πνευμονικές παθήσεις, λοιμώξεις (μυοκαρδίτιδα), μυοκαρδιοπάθειες, συγγενείς καρδιοπάθειες, χρηση αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών. Ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας αυξάνεται με την ηλικία. Είναι πιο σπάνια σε ηλικίες κάτω των 70 ετών (περίπου 1-2%). Είναι όμως αρκετά συχνή σε ηλικίες άνω των 70 (10%), στις οποίες και αποτελεί την συχνότερη αιτία νοσηλείας

Ποιά συμπτώματα έχει;

Το βασικό σύμπτωμα της καρδιακής ανεπάρκειας είναι η μειωμένη ανοχή στην κόπωση, είτε λόγω δύσπνοιας (επειδή το αίμα λιμνάζει στους πνεύμονες), είτε καταβολής και αδυναμίας (επειδή η οξυγόνωση των μυών είναι ανεπαρκής). Στα αρχικά στάδια, τα συμπτώματα εμφανίζονται κατά την άσκηση, σε επιδείνωση όμως της νόσου παρατηρούνται συμπτώματα στην ήπια φυσική δραστηριότητα ή στην ηρεμία. Μερικές φορές η δύσπνοια παρατηρείται αιφνίδια το βράδυ και ο ασθενής συνήθως χρησιμοποιεί πολλά μαξιλάρια για να κοιμηθεί ή μπορεί να σηκώνεται το βράδυ και να κάθεται καθιστός στο κρεβάτι του (ορθόπνοια). Συνυπάρχοντα συμπτώματα μπορεί να είναι πόνος στο στήθος (στηθάγχη), κόπωση και αίσθημα αδυναμίας. Το χαρακτηριστικότερο εύρημα στην κλινική εξέταση είναι η κατακράτηση υγρών, η οποία εκδηλώνεται με οιδήματα στα κάτω άκρα (πρησμένα πόδια), ασκίτη (συσσώρευση  υγρού στην κοιλιά) και απότομη και αδικαιολόγητη αύξηση βάρους.

 Θεραπεία, φαρμακευτική αγωγή &  life style 

Η θεραπευτική αντιμετώπιση της καρδιακής ανεπάρκειας κατευθύνεται σε τρεις διαφορετικούς άξονες:

1. Πρόληψη νοσημάτων που οδηγούν σε καρδιακή δυσλειτουργία και καρδιακή ανεπάρκεια (υπέρταση, στεφανιαία νόσος, βαλβιδική νόσος, κ.τ.λ.)
2. Βελτίωση της ποιότητας ζωής.
3. Παράταση της προσδόκιμου ζωής.

Η πιο αποτελεσματική θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας γίνεται με φάρμακα και αλλαγή του τρόπου ζωής. Ακόμα και απλά πράγματα όπως καθημερινό περπάτημα, παρακολούθηση της δίαιτας (περιορισμός στο αλάτι) αποφυγή καπνίσματος και αλκοόλ, μπορεί να κάνουν τη διαφορά στα συμπτώματα και την ποιότητα ζωής.

Οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια με χαμηλό κλάσμα εξώθησης (κάτω απο 40%) συνήθως λαμβάνουν φάρμακα για να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους και να αυξήσουν το προσδόκιμο ζωής. Οι ασθενείς με ενδιάμεσο (40 με 50%)  ή διατηρημένο ( πάνω απο 50%) συνήθως δεν λαμβάνουν φάρμακα για την ίδια την ανεπάρκεια, αλλά για τις άλλες παθήσεις που έχουν, δηλαδή η θεραπεία στοχεύει στην αντιμετώπιση των συννοσηροτήτων (συνοδών νοσημάτων). Για παράδειγμα, αν ο ασθενής πάσχει από διαβήτη, κολπική μαρμαρυγή, υπέρταση ή παχυσαρκία η θεραπεία στοχεύει στο να αντιμετωπιστούν οι παραπάνω νόσοι.

Ο Καρδιολόγος Δρ. Κωνσταντίνος Εργατούδης

 More info

Την ερχόμενη Πέμπτη, 10 Δεκεμβρίου 2020, από τις 16.30 το απόγευμα και για μια ώρα (μέχρι τις 17.30 μμ.) οργανώνεται Ανοικτή Διαδικτυακή Συζήτηση με θέμα: “Τι πρέπει να γνωρίζει ο ασθενής με Καρδιακή Ανεπάρκεια το 2020”. Μπορείς κι εσύ να παρακολουθήσεις τη συζήτηση στο
Zoom: https://zoom.us/j/94459694974…
Facebook: https://www.facebook.com/cypruscardiologysociety/live/