Βότανα & μπαχαρικά… Αναρωτήθηκες ποτέ πώς μπορούν τα βότανα και τα μπαχαρικά να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του καρκίνου; Κι όμως, όπως λένε οι έρευνες μπορούν κατά κάποιο τρόπο… Η Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Νάταλη Παπαδάκη θα σου εξηγήσει – βάσει των ερευνών – πιο κάτω πως το κατορθώνουν.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος (2021), ο ορισμός του φαρμακευτικού φυτού είναι αυτό που περιέχει ουσίες στα άνθη, φύλλα, βλαστούς και στις ρίζες που δρουν φαρμακευτικά σε διάφορες παθήσεις, όπως το άσθμα, το διαβήτη, την αναιμία, την αρτηριακή πίεση, σε παθήσεις του γαστρεντερικού και του νευρομυικού συστήματος. Τι λένε οι έρευνες όμως για τις αντικαρκινικές ιδιότητες των φαρμακευτικών φυτών; Υπάρχoυν τεκμηριωμένες έρευνες για μία σημαντική καταπολέμηση και ανακούφιση συμπτωμάτων στους καρκινοπαθείς;

Βότανα & μπαχαρικά: Μιλάει η επιστήμη…

Σύμφωνα με αρχαιολογικά στοιχεία, η φαρμακευτική χρήση των βοτάνων και φυτών χρονολογείται από την Παλαιολιθική εποχή, περίπου 60.000 χρόνια πριν. Ταυτόχρονα, η γαστρονομική χρήση των μπαχαρικών και των βοτάνων, σαν καρυκεύματα στο φαγητό για την παραγωγή αρώματος, ενίσχυση της γεύσης, και προσθήκης χρώματος είναι πλέον διαδεδομένη, ανεξαρτήτως χώρας προελεύσεως. Σύμφωνα με τον ορισμό του FDA (Αμερικάνικη Διοίκηση Τροφίμων και Φαρμάκων), τα βότανα προέρχονται από το φυλλώδες μέρος του φυτού. Τα μπαχαρικά προέρχονται από τα μη-φυλλώδη τμήματα, όπως τις ρίζες, τους σπόρους και τους φλοιούς. Τα βότανα τήνουν να περιέχουν δραστικά συστατικά, όπως τα βιοενεργά συστατικά που ανήκουν στη κατηγορία “πολυφαινόλες” (π.χ. τα φλαβονοειδή που περιέχουν φλαβόνες). Αυτά τα έχουν διερευνήσει μελέτες για τις πιθανές φαρμακευτικές ιδιότητες τους -για την ανακούφιση συμπτωμάτων για ασθενείς με διαφόρων χρόνιων παθήσεων, συμπεριλαβανομένου και του καρκίνου. Τα αρωματικά φυτά μπορούν επίσης να περιέχουν φυτοχημικά όπως αιθέρια έλαια, φαινολικά οξέα, τερπενοειδή, αλκαλοειδή, βιταμίνες, ένζυμα και μέταλλα με ευεργετικές βιολογικές δραστηριότητες, κάνοντάς τα όλο και πιο ενδιαφέροντα στη φαρμακευτική βιομηχανία (2022).

Βότανα & μπαχαρικά: Τι λένε οι μελέτες

Οι περισσότερες από αυτές τις μελέτες συμφωνούν ότι αν και συγκεκριμένα βότανα μπορούν να παρέχουν κάποιες αντικαρκινικές ιδιότητες σε κάποιους ασθενείς, όπως για παράδειγμα ο κουρκουμάς στον καρκίνο του προστάτη, συμφωνα με το Cancer Research UK, κανένας αξιόπιστος επιστημονικός οργανισμός για τον καρκίνο δεν υποστηρίζει ισχυρισμούς ότι τα βότανα είναι εναλλακτική λύση θεραπείας ή ότι είναι θαυματουργά.Σύμφωνα με το Harvard Health από το Harvard Medical School της Αμερικής, καθώς η χρήση συμπληρωμάτων σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία μπορεί να χρειαστεί σε κάποιους καρκινοπαθείς με χαμηλά επίπεδα ορισμένων θρεπτικών συστατικών,  η λήψη συμπληρωμάτων χωρίς την επίβλεψη από Ειδικό Ογκολόγο θα μπορούσε να βλάψει σοβαρά την υγεία του ασθενή. Ως εκ τούτου, είναι ύψιστης σημασίας αν ένας/μία καρκινοπαθής σκέφτεται να εντάξει ένα βότανο, ένα μπαχαρικό ή και ένα συμπλήρωμα στην καθημερινότητά του/της, να συμβουλευτεί πρώτα τον Ειδικό Ογκολόγο που τον/την παρακολουθεί για να καθορίσει εάν το συγκεκριμένο συμπλήρωμα μπορεί να υποστηρίξει την  επιλογή θεραπείας, διαχείρισης και πρόληψης.Ένας πολύ απλοποιημένος ορισμός της νόσου του καρκίνου είναι ο ανεξέλεγκτος πολλαπλασιασμός κυττάρων στο σώμα που προέρχεται από μία μετάλλαξη στα γονίδια είτε κληρονομική είτε έχει αποκτηθεί και μπορεί να τροφοδοτηθεί από διάφορους παράγοντες αλλάζοντας με δυσμενή τρόπο την κυτταρική λειτουργία. Σύμφωνα με συστηματική ανασκόπηση μελετών που κοίταξαν την αντικαρκινική επίδραση των μπαχαρικών που χρησιμοποιούνται στη μεσογειακή διατροφή και τις θεραπευτικές τους ιδιότητες (2022), βρέθηκε ότι τα ακόλουθα φυτά είχαν πιθανές αντικαρκινικές ιδιότητες: Το τζίντζερ, ο κουρκουμάς, το πιπέρι, το δεντρολίβανο, το μαύρο κύμινο και το γαρύφαλλο. Σε άλλη έρευνα που διεξήχθηκε το 2016 ερευνώντας μπαχαρικά για την πρόληψη και τη θεραπεία του καρκίνου, τα ακόλουθα φυτά βρέθηκαν να έχουν συγκριτικά σημαντικότερες αντικαρκινικές ιδιότητες: Ο βασιλικός, το θυμάρι, η μέντα, η ρίγανη, ο κόλιαντρος, ο κουρκουμάς, το τζίντζερ, ο μαϊντανός και το κύμινο.

Βοτάνα και μπαχαρικά: Πως βοηθούν στον καρκίνο

Πώς όμως ενεργούν αυτά τα βιοενεργά συσταστικά στα φυτά και πώς βοηθούν στον καρκίνο;  Στο σύνολο, φαίνεται ότι υπάρχουν διάφοροι μηχανισμοί με τους οποίους μπορεί ένα μπαχαρικό ή βότανο να βοηθήσει στον καρκίνο. Ωστόσο, κάποια βότανα/ μπαχαρικά φαίνεται να έχουν περισσότερη τεκμηρίωση από άλλα, ή περισσότερη τεκμηρίωση σε συγκεκριμένους τύπους καρκίνου. Για παράδειγμα, ορισμένα αντιοξειδωτικά από μπαχαρικά, όπως η κουρκουμίνη (το ενεργό συστατικό στον κουρκουμά), αποδείχθηκε πειραματικά ότι μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στον έλεγχο του κυτταρικού οξειδωτικού στρες. Κι αυτό, λόγω της ικανότητάς της να εμποδίζει την παραγωγή των ριζών ROS (Reactive Oxygen Species), και να αναστέλλει τη φλεγμονή αδρανοποιώντας τους φλεγμονώδεις παράγοντες όπως το NF-KB και MAPK. Σε άλλη έρευνα του 2016, τα συστατικά των βοτάνων και των μπαχαρικών βρέθηκαν να παίζουν σημαντικό ρόλο στην καταστολή της ανάπτυξης του όγκου μέσω 2 μηχανισμών: Προκαλώντας την απόπτωση κακοήθων κυττάρων και εμποδίζοντας την κυτταρική ανάπτυξη μέσω αναστολής της αγγειογένεσης (ο σχηματισμός νέων αιμοφόρων αγγείων που είναι απαραίτητος για την μετάσταση ενός όγκου). Πολύ συχνά, οι αναστολείς αγγειογένεσης χρησιμοποιούνται στη θεραπεία του καρκίνου (2025).

Μείνετε συντονισμένες γιατί αύριο θα αναλυθούν οι ιδιότητες από συγκεκριμένα βοτάνα και μπαχαρικά

More info

Η Νάταλη Παπαδάκη, MSc BSc BSc, RD είναι Εγγεγραμμένη Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος (ΓΕΣΥ). Εργάζεται στη Λευκωσία ως κλινική διαιτολόγος – διατροφολόγος για τον Ειδικό Παθολόγο Ογκολόγο Δρ. Γιώργο Άστρα, του «Astras Oncology Network» και διατηρεί ιδιωτικό γραφείο στη Λευκωσία.

Νάταλη Παπαδάκη Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

https://www.instagram.com/natali.papadaki3/