Παιχνίδι ή εξωσχολικές δραστηριότητες; Oι περισσότεροι γονείς έστησαν εδώ και καιρό για τα παιδιά τους ένα βαρύ πρόγραμμα δραστηριοτήτων. Τελικά, πόσο απαραίτητες είναι όλες αυτές οι δραστηριότητες, ή μήπως το παιχνίδι είναι αναντικατάστατο; Το σκέφτηκες ποτέ; Αν δυσκολεύεσαι να πάρεις θέση, τώρα θα σε βοηθήσουμε να βρεις όλες τις απαντήσεις.

Photo Credit: Klimkin από το Pixabay

Παιχνίδι λοιπόν…. Ναι, έχεις διαφορετική άποψη για τα παιδιά σου; Βέβαια, τις τελευταίες μέρες όλοι μπήκαμε στο «πρόγραμμα» μετά τη χαλαρότητα των γιορτών. Ειδικά όλοι οι γονείς δείχνουν ανακουφισμένοι γιατί τα παιδιά τους βρίσκονται πια σε μια πιο ελεγχόμενη κατάσταση… Και  καθημερινά τους υπενθυμίζουν ότι δεν πρέπει να αφήνονται στην ελεύθερη αίσθηση που είχαν κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου… Ούτε και στην «πολυτέλεια» τού «όλη μέρα παιχνίδι»! Tα παιδιά πρέπει να μαθαίνουν να είναι πειθαρχημένα, να αξιοποιούν το χρόνο τους, να κάνουν πράγματα χρήσιμα, παραγωγικά, ωφέλιμα. Κι όμως, όλα αυτά μπορούν να υποκαταστήσουν αυτό που συνήθως στερούν από το παιδί: το χρόνο για παιχνίδι.

Παιχνίδι, το χρειάζονται πραγματικά τα παιδιά 

Photo Credit: Sobima από το Pixabay

Oι γονείς, που έχουν αδιαμφισβήτητα τις καλύτερες προθέσεις, θέλουν να «εφοδιάσουν» τα παιδιά τους για να είναι ικανά να αντιμετωπίσουν τη ζωή και να ευτυχήσουν. Έτσι, τα περισσότερα παιδιά εδώ και μερικούς μήνες, αφότου δηλαδή άρχισε η σχολική χρονιά ξεκίνησαν ήδη ένα πρόγραμμα γεμάτο «ωφέλιμες» δραστηριότητες… Σχολείο, πιάνο, μπαλέτο, αγγλικά, γαλλικά, αθλητικές, καλλιτεχνικές και παιδαγωγικές δραστηριότητες.

Photo Credits: free stock photos from www.picjumbo.com από το Pixabay

Όλα αυτά αξιολογούνται από τους γονείς ως «σοβαρά και αναγκαία»… Αντίθετα το παιχνίδι θεωρείται δευτερεύον, όχι απαραίτητο για να «ξεδίνουν» τα παιδιά… Άρα δεν «έγινε και τίποτα» αν δεν έχουν συχνά την ευκαιρία να παίζουν. Mπορεί να ακούγονται υπερβολικά… Ωστόσο, πολλοί γονείς θα διαμαρτυρηθούν λέγοντας ότι τα παιδιά την ώρα που πρέπει να μελετούν παίζουν… Και υποστηρίζουν ότι υπάρχουν και τα Σαββατοκύριακα και οι διακοπές για να ξεδίνουν.

“Η αλήθεια είναι ότι ως γονείς δεν έχουμε πια την ευκαιρία να παίξουμε σαν παιδιά, αν δεν προλάβαμε να παίξουμε στην παιδική μας ηλικία. Ας μην το ξεχνάμε, κι ας δώσουμε την ευκαιρία στα παιδιά μας να απολαύσουν το παιχνίδι τους”.

Παιχνίδι ή γυμναστική;

Βέβαια, ο ρόλος των γονιών είναι να φροντίζουν για την εξασφάλιση των αναγκαίων αγαθών, για την τήρηση κανόνων και πειθαρχίας στη ζωή του παιδιού τους και να μεριμνούν για όσα αυτό χρειάζεται για να αντεπεξέλθει στις ευθύνες της μελλοντικής ενήλικης ζωής του. Και δεν εμπίπτει στα παραδοσιακά καθήκοντα τους να ασχολούνται με το παιχνίδι των παιδιών τους… Σκέφτονται μόνο να το περιορίσουν, να το ελέγξουν ή να το παρακολουθήσουν ως θεατές αν είναι π.χ.κάποιο αγώνισμα. Αναρωτιέσαι, γιατί τέτοια εμμονή με το παιχνίδι, αφού όλα όσα κάνουν τα παιδιά αποσκοπούν στο καλό τους… Είναι δημιουργικά, επιμορφωτικά και καλά σχεδιασμένα, ώστε να τους προσφέρουν το μεγαλύτερο κέρδος με τον πιο ευχάριστο τρόπο. Tι άλλο χρειάζεται ένα παιδί για να αναπτυχθεί σωστά;

Παιχνίδι, το… πολύτιμο

Photo Credit: Rudy and Peter Skitterians από το Pixabay

O διαρκώς αυξανόμενος αριθμός παιδιών και εφήβων με ψυχικές και ψυχοσωματικές διαταραχές, μαθησιακές δυσκολίες, κινητικά προβλήματα, νευρικότητα, άγχος, επιθετικότητα μας κάνει να αμφισβητούμε το πόσο καλά, ωφέλιμα και επαρκή είναι όλα αυτά, που με τόση περίσκεψη έχουν μελετηθεί και επιλεγεί για το καλό τους. Kαι αναρωτιώμαστε αν ο «μεγάλος χαμένος», το  παιχνίδι των παιδιών, δεν μπορεί να τους προσφέρει επίσης πολλά, και χωρίς «παρενέργειες».

Photo Credit: Daniela Dimitrova από το Pixabay

Tι προσφέρει λοιπόν το παιχνίδι στα παιδιά; Tο παιχνίδι είναι ένα σημαντικότατο κομμάτι της ζωής τους, από τη βρεφική ηλικία έως την ενηλικίωσή τους. Οι ψυχολόγοι και οι εκπαιδευτικοί επισημαίνουν τα βασικά χαρακτηριστικά του παιχνιδιού. Μάλιστα το κάνουν απαραίτητο για την προσωπική και την κοινωνική ολοκλήρωση του παιδιού… Και όχι μόνον… Συμβάλλει στην ψυχική και σωματική του ανάπτυξη και στη διανοητική και αισθητική του εξέλιξη.

Παιχνίδι και η σημασία του  

[bs_icon name=”glyphicon glyphicon-star”] Aποφορτίζει τις ψυχικές εντάσεις

Photo Credit: Ethan Hu for Unsplash

Όταν τα παιδιά παίζουν με σχετική ελευθερία και χωρίς πίεση χρόνου, δημιουργούν μια κατάσταση έντασης και εγρήγορσης… Έτσι βυθίζονται στη φανταστική πραγματικότητα, που δημιουργούν, έτσι ώστε όλα όσα φαντάζονται, αισθάνονται, επιθυμούν να βιώνονται ως αληθινά. Tαυτόχρονα ξέρουν ότι παίζουν κι έχουν επίγνωση των ορίων του παιχνιδιού. Aυτή είναι μία κατάσταση που, στην παιδική ηλικία τουλάχιστον, μόνο με το παιχνίδι μπορεί να επιτευχθεί. Μάλιστα, δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να «ξαναζήσουν» ευχάριστες και δυσάρεστες στιγμές…

Παιχνίδι και συναισθήματα

Photo Credit: Design Miss_C από το Pixabay

Ή να ανακαλέσουν «καλά» και «κακά» συναισθήματα και να επεξεργαστούν με τον τρόπο τους όσα ζουν καθημερινά: Να τα αναπλάσουν δηλαδή, να τα μεταφέρουν σε μια «γλώσσα» που τους είναι πιο προσιτή. Και να τα συνδέσουν με άλλα πράγματα που γνωρίζουν και έζησαν και με τον τρόπο τους να τα αξιολογήσουν και να τα αφομοιώσουν. H χαρά, η λύπη, ο ενθουσιασμός, η προσδοκία, η απογοήτευση, ο φόβος, ο θαυμασμός, η ζήλια, η ντροπή, η περηφάνια, όλα τα συναισθήματα που μπορεί να νιώσει ένα παιδί ξαναβιώνονται με τρόπο καθαρτικό στο παιχνίδι. Έτσι μειώνονται οι εντάσεις και δεν συσσωρεύονται.

[bs_icon name=”glyphicon glyphicon-star”] Aναγνωρίζει την αναγκαιότητα των κανόνων

Photo Credit: Lukas από το Pexels

Tο παιχνίδι υπόκειται πάντα σε κάποιους κανόνες, τους οποίους το παιδί είναι υποχρεωμένο να τηρήσει για να μη «χαλάσει» το παιχνίδι. Tο παιδί βρίσκεται λοιπόν σε μια κατάσταση στην οποία είτε επιλέγει μόνο του τους κανόνες είτε πειθαρχεί με τη θέλησή του σε κάποιους. Κι όλα αυτά, επειδή θέλει να παίξει ένα συγκεκριμένο παιχνίδι. Bιώνει δηλαδή και αναγνωρίζει «από πρώτο χέρι» την αναγκαιότητα της ύπαρξης ή της τήρησης κανόνων για να πραγματοποιηθεί κάτι που το ευχαριστεί, για να γίνει αποδεκτό από μία ομάδα και για να πετύχει ένα σκοπό. Ταυτόχρονα «παίρνει μάθημα ηθικής»… Ειδικά στα ανταγωνιστικά παιχνίδια, υποχρεώνεται να παραμείνει προσκολλημένο στους κανόνες, παρά την επιθυμία του να νικήσει.

[bs_icon name=”glyphicon glyphicon-star”] Παιχνίδι, αναπτύσσει συναισθηματική νοημοσύνη

Στα παιχνίδια με άλλα παιδιά το παιδί μαθαίνει να δημιουργεί και να διατηρεί σχέσεις, να υπολογίζει και να σέβεται τους άλλους, αλλά και να υπερασπίζεται τον εαυτό του και την ανάγκη του για συντροφιά ή για απομόνωση. Mαθαίνει να χτίζει και να αξιολογεί φιλίες, να εμπιστεύεται και να προστατεύει τον εαυτό του από σχέσεις που το βλάπτουν. Zει την εμπειρία της μοιρασμένης χαράς και λύπης, την ικανοποίηση της συνεργασίας, την αίσθηση της δύναμης που δίνει το να ανήκεις σε μία ομάδα και τις υποχρεώσεις τις οποίες αυτό συνεπάγεται.

Δημιουργική μάθηση

[bs_icon name=”glyphicon glyphicon-star”] Mε το παιχνίδι μαθαίνει πώς να μαθαίνει

Photo Credits: Mari Kanezaki από το Pixabay

Mε το παιχνίδι το παιδί φαντάζεται και δημιουργεί. Παίζοντας καλείται να επιστρατεύσει ό,τι ξέρει για να «στήσει» το παιχνίδι του. Καλείται να φανταστεί πράγματα και καταστάσεις που δεν υπάρχουν, για να το εμπλουτίσει και να του δώσει ένταση. Πλάθει, χτίζει, παριστάνει, επινοεί, μετατρέπει για να φτιάξει τον κόσμο του παιχνιδιού του. H φαντασία, χρησιμοποιώντας την έμφυτη περιέργεια και ικανότητα για μάθηση, απογειώνεται προκειμένου το παιχνίδι να γίνει πιο ελκυστικό. Ταυτόχρονα με τον τρόπο αυτόν το παιδί «φέρνει στα μέτρα του», ανοίγει δρόμους για να κατανοήσει τον πραγματικό κόσμο γύρω του. H έντονη «δράση» της φαντασίας στο παιχνίδι των μικρών παιδιών είναι ο προάγγελος της κατανόησης και της δημιουργικής μάθησης.

[bs_icon name=”glyphicon glyphicon-star”] Με το παιχνίδι αποκτά αυτογνωσία

Στα παιχνίδια μίμησης και μεταμφίεσης το παιδί μπαίνει σε ρόλους ξένους προς αυτό, δοκιμάζοντας έτσι τις δυνατότητές του, αλλά και γνωρίζοντας τα όριά του. Πραγματοποιεί κρυφές ή φανερές επιθυμίες και χαίρεται κάνοντας πράγματα που δεν μπορεί να τα κάνει όταν είναι ο «αληθινός» εαυτός του και δεν προσποιείται.

[bs_icon name=”glyphicon glyphicon-star”] Παιχνίδι για έλεγχο του σώματος…  

Photo Credit: Brandon Morgan for Unsplash

Σε κάποια παιχνίδια, και κυρίως τα κινητικά, το παιδί αφήνεται στην ευχαρίστηση που προκαλεί η ακραία σωματική διέγερση, ο ίλιγγος όταν στριφογυρίζει πολύ γρήγορα, πηδάει από ψηλά, φτάνει ψηλά κάνοντας κούνια, κάνει βουτιές στο νερό, σκαρφαλώνει ή κατρακυλάει επιταχύνοντας σε μια κατηφόρα. Aκόμα, τάσεις βίαιες και καταστροφικές εκτονώνονται ακίνδυνα στο παιχνίδι όταν το παιδί γκρεμίζει τον πύργο που έφτιαξε, ψαλιδίζει τη ζωγραφιά του, κουρεύει την κούκλα του, διαλύει ένα μηχανικό παιχνίδι για να δει πώς είναι το εσωτερικό του.

Η δική σου συμμετοχή…

Photo credits: James Wheeler από το Pixabay

Συμπερασματικά, αυτό που μπορείς να κάνεις ως γονιός είναι να εκτιμήσεις το παιχνίδι ως κάτι απόλυτα αναγκαίο και πολύτιμο για τα παιδιά. Kαι ναι, να το αφήσεις να έχει το χώρο του και το χρόνο του μέσα στο καθημερινό του πρόγραμμα. Βέβαια, θα πρέπει να είσαι πάντα δίπλα του, να το στηρίζεις και να το επιβραβεύεις για κάθε του επιτυχία. Ξέχνα τα κινητά και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, που θα του τα δώσεις με άνεση για να σε αφήσει ήσυχη…

Photo Credits: Andrii Sinenkyi από το Pixabay

Διερωτήθηκες ποτέ γιατί η “παιδική χαρά” στη γειτονιά σου είναι πάντα άδεια; Πηγαίνετε μαζί στο πάρκο, παίξτε μαζί στις κούνιες… Τα Σαββατοκύριακα, μαγειρέψτε μαζί ή διαβάστε παρέα ένα βιβλίο…  Ή όταν ο καιρός το επιτρέπει, περπατήστε στο δάσος… Όλα αυτά γεμίζουν τις μπαταρίες και του παιδιού και τις δικές σου, και οι δημιουργικές στιγμές και ο χρόνος που του αφιερώνεις θα γίνουν το εφαλτήριο του για ακόμα μεγαλύτερες επιτυχίες.

Photo Credits: Free-Photos από το Pixabay

 Μάθε όλα όσα αφορούν στα παιδιά κάνοντας κλικ εδώ 

Ιδιοφυΐα: Μάθε τα πάντα για το πανέξυπνο παιδί σου