Θεραπεία σίτισης; Μπορεί να μην ξανάκουσες τον όρο… Σίγουρα όμως, θα σου έχει τύχει… Το παιδάκι σου, το εγγονάκι σου, το παιδάκι της φίλης σου δεν τρώει τίποτα άλλο εκτός από μακαρονάκια με τριμμένο τυράκι, κεφτεδάκια ή άντε το πολύ πολύ και κανένα κομματάκι από το χοιρινό σουβλάκι… Ε, λοιπόν, σήμερα, η Λογοθεραπεύτρια Ελένη Φιλιπποπούλου, θα σου εξηγήσει τους λόγους που το παιδάκι είναι “επιλεκτικό” με την διατροφή του, αλλά και τους σωστούς τρόπους για να το χειρίζεσαι… Κι αυτό, γιατί πρέπει επιτέλους να μάθει να τρώει αρκετά από τα φαγητά που δεν περιλαμβάνονται στην προσωπική “λίστα” του!

Όλοι, κάποια στιγμή στην ζωή μας, έχουμε ακούσει έστω και μια από τις παρακάτω φράσεις: «Μα δεν τρώει τίποτα, θέλει μόνο κεφτεδάκια». «Άμα δεν του τάξω τηλεόραση ή τάμπλετ δεν πρόκειται να φάει μπουκιά», «Τρώει πολύ συγκεκριμένα φαγητά, άμα δεν έχω κάποιο από αυτά στο τραπέζι δεν θα κάτσει»… «Δεν τρώει φρούτα, ούτε λαχανικά», «δεν θα σταματήσει να κλαίει εάν δεν του βάλω το τοστ στο κόκκινο πιατάκι, μόνο εκεί το τρώει», «δεν δοκιμάζει τίποτα καινούργιο, δεν θέλει ούτε να το μυρίσει»… Ναι ξέρω.. Σας ήρθε ένα παιδάκι στο μυαλό, ανιψάκι, ξαδερφάκι, παιδάκι φίλης, εγγονάκι, είτε και το δικό σας παιδί… Και αυτό γιατί τα παιδιά με τροφική επιλεκτικότητα είναι αρκετά. Το θέμα είναι όμως κατά πόσο αυτές οι ιδιαιτερότητες που εμφανίζουν τα παιδιά, σχετικά με το φαγητό, πρέπει να μας ανησυχήσουν ή όχι.

Τι είναι η θεραπεία σίτισης

Η θεραπεία σίτισης είναι μια διαδικασία, στην οποία με πολύ απλά λόγια, τα παιδιά με επιλεκτική σίτιση μαθαίνουν να τρώνε καλύτερα. Η συγκεκριμένη θεραπεία αφορά παιδιά που εμφανίζουν μία ή περισσότερες από τις παρακάτω συμπεριφορές:

1. Άρνηση να φάνε.
2. Περιορισμένη κατανάλωση τροφίμων, με αποτέλεσμα την έλλειψη βιταμινών-βασικών ιχνοστοιχείων.
3. Αποκλεισμός ολόκληρων ομάδων τροφίμων από την διατροφή τους, με αποτέλεσμα να τρώνε μόνο συγκεκριμένα φαγητά.
4. Κατανάλωση με συγκεκριμένες προδιαγραφές μαγειρέματος-χρώματος-υφής-ποσότητας.
5. Αποφυγή δοκιμής νέας τροφής.
6. Άγχος/ξεσπάσματα κατά την διάρκεια του γεύματος.

Εάν λοιπόν οι γονείς έχουν δοκιμάσει τα πάντα (βλ. δωροδοκίες, ελκυστικές-νέες συνταγές, τιμωρίες, στερήσεις κ.τλ..), αλλά και πάλι το παιδί δεν τρώει τίποτα άλλο πέρα από πολύ συγκεκριμένα φαγητά που βρίσκονται στην «λίστα του», τότε είναι που απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση και αξιολόγηση από έναν ειδικό σε προβλήματα σίτισης.

Οι ειδικότητες που συνήθως αναλαμβάνουν τέτοιες περιπτώσεις είναι λογοθεραπευτές/εργοθεραπευτές και διαιτολόγοι/διατροφολόγοι με την αντίστοιχη πάντα εξειδίκευση. Η θεραπεία σίτισης συνήθως διαρκεί 45’-60’-90’ λεπτά, αναλόγως την περίπτωση και την στοχοθεσία που έχουν, εκ των προτέρων, θέσει οι γονείς με τον θεραπευτή του παιδιού. Ο χώρος διεξαγωγής της θεραπείας είναι , κατά κύριο λόγο, ο χώρος του θεραπευτή που έχει αναλάβει το πρόγραμμα θεραπείας σίτισης του παιδιού. Κατά την διάρκεια την θεραπείας σημαντικότεροι στόχοι, είναι η δημιουργία ενός κλίματος εμπιστοσύνης και αποδοχής (χωρίς καθόλου κατάκριση-φόβο-άγχος) μεταξύ του θεραπευτή και του παιδιού, η δοκιμή νέων τροφών, η δοκιμή τροφών που είναι εκτός της λίστας των τροφίμων που δέχεται να καταναλώσει.

Θεραπεία σίτισης & το προγραμμά της

Όλα τα παραπάνω συμβαίνουν μέσα από το παιχνίδι, προσπαθώντας να δημιουργηθούν θετικά εσωτερικά κίνητρα που αφορούν την διαδικασία του φαγητού και χωρίς να νιώθει το παιδί ότι πιέζεται. Με λίγα λόγια, το παιδί μέσα από το παιχνίδι και δίπλα στον θεραπευτή έρχεται σε επαφή, με διάφορους αισθητηριακούς τρόπους, με τρόφιμα τα οποία δεν είναι στην «λίστα» των αποδεκτών για το ίδιο τροφών.

Η διαδικασία έχει συνήθως την εξής σειρά: Το παιδί μαθαίνει να βρίσκεται στον ίδιο χώρο με το τρόφιμο-στόχο. Έπειτα παίζει παιχνίδια που απαιτούν βλεμματική επαφή με αυτό, αποκτώντας έτσι την απαιτούμενη ανεκτικότητα/εξοικείωση με το νέο τρόφιμο και εν συνεχεία πιάνει, μυρίζει, γεύεται και τρώει. Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό, με τον οποίο περνάει τα παραπάνω στάδια και μπορεί να διαρκέσει η όλη διαδικασία αρκετούς μήνες.  Φυσικά, δεν πρέπει να παραλείψουμε σε αυτό το σημείο, να αναφέρουμε τον σημαντικό ρόλο της οικογένειας, η οποία καθοδηγείται από τον θεραπευτή και συμμετέχει και αυτή ενεργά στην όλη διαδικασία του θεραπευτικού προγράμματος .

Τέλος, να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν έχουν όλα αυτά τα παιδιά κάποιο παθολογικό θέμα με την σίτιση τους. Πολλά από αυτά έχουν αναπτύξει, με την πάροδο του χρόνου, έναν ισχυρό μηχανισμό/μια συμπεριφορά, με την οποία επιτυγχάνουν να τρώνε αυτό που είναι πιο γευστικό ή να παίρνουν ως αντάλλαγμα κάτι που τους αρέσει πολύ.

Με την σκέψη ότι το παιδί μπορεί να μείνει νηστικό πολλές μαμάδες/γιαγιάδες τα χάνουν και είναι διατεθειμένες να φτιάξουν δύο ακόμα και τρία φαγητά επιπλέον, αρκεί το παιδί να βάλει κάτι στο στόμα του! Εάν λοιπόν εσύ είχες την επιλογή να φας φακές ή να φας ένα μπόλ πατάτες τηγανητές με τυράκι ή κοτομπουκιές τι θα διάλεγες; Με το χέρι στην καρδιά νομίζω κάτι από τα δύο τελευταία και αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό! Αυτό ακριβώς κάνουν ΟΛΑ τα παιδιά… Επιλέγουν κάτι πιο οικείο και γευστικό για αυτά, γιατί δεν κατανοούν ακόμα την σημασία της υγιεινής διατροφής και δυσκολεύονται να διαχειριστούν μια γεύση που δεν τους είναι και τόσο αρεστή. Επιλέγουν λοιπόν την πεπατημένη οδό που δεν τους επιφυλάσσει εκπλήξεις και δεν τους δημιουργεί άγχος.

Εδώ λοιπόν το πρόβλημα είναι σύνθετο κι έχει να κάνει με την εκ νέου θέσπιση ορίων, την τήρηση κανόνων και την εφαρμογή ενός σωστού διατροφικού προγράμματος, μέσα από ένα θετικό κλίμα χωρίς πιέσεις, άγχος, στρες και με γνώμονα την αποδοχή. Μην ξεχνάς ότι αν πληκτρολογήσεις στο Ίντερνετ : «Υγιεινά γευστικά φαγητά/σνακ κ.τ.λ. για παιδιά» θα βρεις άπειρες ιδέες για να κάνεις το υγιεινό φαγητό ελκυστικό και να αρχίσει το παιδί να τρώει σταδιακά και άλλες τροφές! Ίσως και ένα πρόγραμμα «food messy play» να λειτουργήσει ενισχυτικά!

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την θεραπεία σίτισης για παιδιά με τροφική επιλεκτικότητα, συστήνεται να απευθυνθείς σε κάποιον ειδικό λογοθεραπευτή/εργοθεραπευτή ή διατροφολόγο.

Learn more

Η Ελένη Φιλιπποπούλου

είναι Λογοθεραπεύτρια  

filippopoulou.eleni@gmail.com

https://www.facebook.com/LogotherapeiaFilippopoulouEleni/