Κορωνοϊός λοιπόν… Μια λέξη που μας ανησυχεί τόσο πολύ αυτή την περίοδο και μας έχει αναγκάσει να μένουμε σπίτι… Τι είναι όμως, ο κορονωϊός που τόσο ταλανίζει την υγεία μας και ποιά η σχέση του με την διατροφή μας; Η Κλινική Διαιτολόγος Δρ Ελένη Π Ανδρέου, αναλύει σήμερα όλα τα “μυστικά” του κορωνοϊού και αναπτύσσει την επίδρασή του στην υγεία μας. 

Οι κορωνοϊοί είναι μια ομάδα ιών οι οποίοι προκαλούν συνήθως ήπια ως μέτρια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Τα συμπτώματα τους μοιάζουν με αυτά του κοινού κρυολογήματος: Καταρροή, βήχας, πονόλαιμος, πονοκέφαλος, πυρετός. Ωστόσο, σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ή υποκείμενα νοσήματα ενδέχεται να προκαλέσουν σοβαρότερη λοίμωξη στο κατώτερο αναπνευστικό. Δηλαδή, βρογχίτιδα ή πνευμονία, νεφρική ανεπάρκεια, ακόμη και θάνατο. Οι κορωνοϊοί οφείλουν το όνομά τους στο σχήμα τους: στο μικροσκόπιο θυμίζουν κορώνα.

Οι κορωνοϊοί μεταδίδονται μέσω του αέρα από άτομο που έχει προσβληθεί (σταγονίδια βήχα ή φτερνίσματος) ή μολυσμένων επιφανειών. Επιφάνειες τις οποίες αγγίζουμε και στη συνέχεια βάζουμε τα χέρια μας στο στόμα ή στη μύτη, εισάγοντας έτσι τον ιό στον οργανισμό μας. Προς το παρόν δεν υπάρχει ειδική αντιϊκή θεραπεία και βασίζεται κυρίως στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.

Κορωνοϊός & μέτρα πρόληψης της μετάδοσής του

Τα αντισηπτικά αλκοολούχα διαλύματα εξουδετερώνουν το νέο κορωνοϊό. Τα μέτρα ατομικής υγιεινής είναι, λοιπόν, πολύ σημαντικά: καλό πλύσιμο χεριών, με σαπούνι και νερό, για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα, σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Και, φυσικά, μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, που χάρη στα πολύτιμα αντιοξειδωτικά τους, θωρακίζει σε σημαντικό βαθμό τον οργανισμό μας, κάτι που ισχύει και για την εποχική γρίπη.

Κορωνοϊός, το ανοσοποιητικό σύστημα και η λειτουργία του

Το ανοσοποιητικό είναι ένα από τα σημαντικότερα συστήματα του οργανισμού που καθορίζει την ανθρώπινη υγεία. Η αρτιότητα του επηρεάζεται από τη γήρανση, τις ορμονικές δυσλειτουργίες, το στρες και την εφαρμογή μιας μη ισορροπημένης διατροφής. Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα είναι αδύνατο, τότε γινόμαστε πιο επιρρεπείς  σε κρυολογήματα, γρίπη και άλλες, πιο σοβαρές καταστάσεις.

Θρεπτικά συστατικά στις τροφές είναι απαραίτητα για να ενισχύσουμε τη φυσική άμυνα του οργανισμού, προσφέροντας προστασία από ασθένειες, λοιμώξεις και αλλεργίες. Τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι αποτελούν ομάδες ιδιαίτερα ευαίσθητες στις ασθένειες και είναι βασικό να έχουν μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή.

Μέχρι σήμερα, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) δεν έχει εγκρίνει κανένα ισχυρισμό επισήμανσης τροφίμου ή συστατικού τροφίμων ως προστασία από τη μόλυνση ή λοίμωξη. Βέβαια, υπάρχουν πολλά θρεπτικά συστατικά που εμπλέκονται με την κανονική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Ως εκ τούτου ενθαρρύνεται η διατήρηση μιας ισορροπημένης διατροφής για την υγεία, προκειμένου να υποστηριχθεί η λειτουργία του ανοσοποιητικού  συστήματος. Γι’ αυτό, δεν συνιστώνται οποιαδήποτε τρόφιμα πάνω από ένα άλλο, αλλά αντ’ αυτού ενθαρρύνεται η κατανάλωση μιας ποικιλίας τροφίμων για τη διατήρηση μιας ισορροπημένης διατροφής για την υγεία.

Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι εξαιρετικά πολύπλοκο και εξειδικευμένο και χρειάζεται πληθώρα θρεπτικών συστατικών για να λειτουργήσει και αποδώσει αποτελεσματικά. Τα βασικά μικροθρεπτικά συστατικά που χρησιμοποιούνται από το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι: Βιταμίνες Α, C, D, E, Β12, Β6, φυλλικό οξύ. Και από μέταλλα και ιχνοστοιχεία ο σίδηρος, το σελήνιο, ο ψευδάργυρος, ο χαλκός. Το ότι απαιτείται επάρκεια σε όλα αυτά τα συστατικά δείχνει και την πολυπλοκότητα της άμυνας του ανθρώπινου οργανισμού (BDA 2020).

Κορωνοϊός & πώς επιδρά η διατροφή στο ανοσοποιητικό σύστημα

Οι βασικές συνήθειες που φαίνεται ότι επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα και τη λειτουργία του είναι:

• Κακή ποιότητα διατροφής
• Παχυσαρκία
• Οι πολύ αυστηρές δίαιτες με περιορισμό της ενεργειακής πρόσληψης και αποκλεισμό ομάδων τροφίμων
• Υπερκατανάλωση/κατάχρηση αλκοόλ
• Ο ελλιπής ύπνος
• Το κάπνισμα και η μόλυνση του ατμοσφαιρικού αέρα
• Η υπερβολική σωματική δραστηριότητα
• Καθιστική ζωή
• Άγχος-στρες της καθημερινότητας
• Διαταραγμένη εντερική χλωρίδα

Διατροφή για δυνατό ανοσοποιητικό: Ποιες τροφές θα το ενισχύσουν;

Ποια διατροφή θα πρέπει να ακολουθήσουμε κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στο σπίτι αυτό το διάστημα; Στόχος είναι η πρόσληψη των κατάλληλων θρεπτικών συστατικών, που θα διατηρήσουν τον οργανισμό δυνατό ενάντια στις ιώσεις, αλλά και της σωστής ποσότητας των θερμίδων, μιας και οι ημερήσιες καύσεις μας μειώνονται αρκετά.

Στο έντερο βρίσκονται τα πιο πολλά κύτταρα του ανοσοποιητικού από κάθε άλλο όργανο, σε ποσοστό που αγγίζει περίπου το 80%. Η  αλληλένδετη σχέση της διατροφής και των λοιμώξεων, που είναι και επιστημονικά τεκμηριωμένη εδώ και δεκαετίες.

• Η φτωχή ποιότητα της διατροφής έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση ανεπάρκειας μικροθρεπτικών συστατικών, όπως του συμπλέγματος Β, της βιταμίνης Α καθώς και της C.
• Επίσης, η ανεπάρκεια σιδήρου μπορεί να αποτελέσει παράγοντα κινδύνου για το εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
• Οι πολύ χαμηλές σε θερμίδες δίαιτες εξασθενούν το ανοσοποιητικό σύστημα. Ένας ακόμα λόγος για να πούμε όχι στις ακραίες δίαιτες αδυνατίσματος και να επιλέξουμε (σε συνεργασία πάντα με τον εγγεγραμμένο -πτυχιούχο διαιτολόγο ή πτυχιούχο διατροφολόγο) ένα ήπιο υποθερμικό πρόγραμμα, το οποίο θα παρέχει το επίπεδο της ενέργειας που είναι απαραίτητο για την διασφάλιση της υγείας.
• Από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που επηρεάζουν την λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος, είναι οι ημερήσιες θερμίδες.  Άτομα που υποσιτίζονται (διαιτολόγια με λιγότερο από 1200 θερμίδες) με σκοπό το γρήγορο αδυνάτισμα, είναι πολύ επιρρεπή έναντι των λοιμώξεων και μια γρίπη πιθανό να διαρκεί πολύ περισσότερο, από το εύλογο χρονικό διάστημα του κύκλου της ιώσεως.

Κορωνοϊός, τι πρέπει να προσέξετε ιδιαίτερα

Εάν λοιπόν παρουσιάσετε αιφνίδια έναρξη πυρετού και συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστηµα, όπως βήχας, καταρροή, πονόλαιµος, πόνος στους µυς, πονοκέφαλος, αλλά και ρίγη, αίσθηµα κόπωσης, διάρροια και εµετοί, προσέξτε ιδιαίτερα: Η ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού θα πρέπει να γίνει άμεσα ώστε να μην υπάρξουν περαιτέρω επιπτώσεις. Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας αλλά και με τον διαιτολόγο (ακόμα και διαδικτυακά) για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος διαμέσου της διατροφής.

More info

Η Δρ Ελένη Π Ανδρέου, RDN, είναι Κλινική Διαιτολόγος

Προέδρος Συνδέσμου Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου

Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστήμιου Λευκωσίας

Μείνετε συντονισμένες, γιατί θα συνεχίσουμε να σας δίνουμε πολύτιμες διατροφικές συμβουλές από την Δρ. Ελένη Π. Ανδρέου

Μάθετε περισσότερα για τα μέτρα πρόληψης του Υπουργείου Υγείας και τις συστάσεις για αποφυγή του κορωνοϊού κάνοντας κλικ ΕΔΩ