Από τη μεσαιωνικής καταγωγής, βρετανική πουτίγκα και τα μπισκότα Lebkuchen και Vanillekipferl της κεντρικής Ευρώπης, στο ιταλικό Panettone και το εντυπωσιακό γαλλικό Saint Honore, κάθε τόπος έχει τις δικές του νόστιμες ιδέες και παραδόσεις για να γιορτάσει τις ημέρες των Χριστουγέννων. Ας ρίξουμε μια ματιά σε κάποια από τα πιο φημισμένα χριστουγεννιάτικα γλυκά της Ευρώπης για να ξέρουμε τι σερβίρεται και που αυτές τις γιορτινές ημέρες.
Η πουτίγκα, το γλυκό “σύμβολο” των Χριστουγέννων για τους Αγγλοσάξονες βασίζεται σε μεσαιωνική συνταγή που επέζησε με την πλούσια γεύση της, σχεδόν στην αρχική της μορφή. Σύμφωνα με τη συνταγή, η πουτίγκα “βράζεται”- πάνω από τον ατμό μιας κατσαρόλας, τυλιγμένη σε καθαρή πετσέτα κουζίνας, είτε στη φόρμα της σε μπεν μαρί.
Στη συνταγή της περιλαμβάνει παστά φρούτα και βούτυρο, που συνήθως αναμιγνύεται με τριμμένη φρυγανιά ή ψίχουλα ξερού ψωμιού, που αντικαθιστούν το αλεύρι. Το μίγμα παίρνει μια ιδιαίτερη γεύση από το αλκοόλ και τα πολλά, ψιλοκομμένα κομμάτια ζαχαρωμένων φρούτων. Πολλοί όμως χρησιμοποιούν μίνσμιτ (mincemeat), μια μεσαιωνική λιχουδιά με ψιλοκομμένα αποξηραμένα φρούτα που διατηρούνται σε λίπος και αλκοόλ για μήνες. Χάρη στα πολλά της υλικά (και κυρίως τη ζάχαρη και το αλκοόλ) η πουτίγκα διατηρείται για μερικούς μήνες. Συνηθίζεται μάλιστα να την «παλαιώνουν» γιατί επιτείνει τη γεύση της, και την κάνει πολύ πιο φίνα.
Photo by Food Photographer Jennifer Pallian on Unsplash
Ένα πανύψηλο τσουρέκι, γεμάτο φρουτένια αρώματα, φουσκωτό σαν την τιάρα του πάπα, σημαίνει για τους Ιταλούς γλυκά Χριστούγεννα – και για τους αρτοποιούς χρυσές δουλειές. Το πανετόνε (Panettone) μαζί με τις πουτίγκες και τα Lebkuchen είναι από τα πιο αγαπητά «ξένα» γιορτινά γλυκίσματα. Και τα βρίσκουμε και στην Κύπρο -σε delicatessen και σε υπεραγορές- δίνοντας «ευρωπαϊκό αέρα» στις γιορτές μας.
Ειδικά το πανετόνε, αυτό το τόσο ιδιαίτερο είδος γλυκού – αφράτου ψωμιού με μαγιά, το αγαπάμε ιδιαίτερα. Καθόλου περίεργο, αφού η υφή του είναι οικεία σε μας – θυμίζειπολύ το τσουρέκι. Βέβαια, το θεαματικό του φούσκωμα, η φρουτένια γεύση του και το ιδιότυπο σχήμα του δίνουν έναν πιο πλούσιο, πιο γιορτινό χαρακτήρα.
Το πανετόνε (Panettone) γεννήθηκε στον ιταλικό Βορρά, και παρότι με τη γλυκύτητά του σύντομα κατέκτησε και τους γείτονες Ελβετούς, εξακολουθεί πάντα να αποτελεί σύμβολο του Μιλάνου. Το κλασικό του σχήμα θυμίζει κάτι μεταξύ τρούλου και τιάρας. Είναι ένα επιβλητικό γλύκισμα που ορθώνεται πάνω σε κυλινδρική βάση και δεσπόζει στο κέντρο του τραπεζιού. Πολύ συχνά όμως το συναντάμε φτιαγμένο και σε οκτάγωνη βάση ή σε φόρμα αστεριού, ενώ πλέον κυκλοφορεί και σε ατομικές συσκευασίες κοσμώντας το σερβίτσιο κάθε συνδαιτυμόνα. Είναι γλύκισμα εξαιρετικά αφράτο και γεμάτο από τα αρώματα του μεσογειακού περιβολιού, αφού περιέχει σε αρκετά κόντιτα από πορτοκάλι, κίτρο και λεμόνι. Ασφαλώς, από σπίτι σε σπίτι οι συνταγές διαφοροποιούνται, οπότε συχνά το βρίσκουμε και με σταφίδες, ή γλάσο σοκολάτας. Παραδοσιακά το πανετόνε σερβίρεται σε φέτες και συνοδεύει το γάλα, τον καφέ, το τσάι, ή για να κλείσει ένα γεύμα: σε αυτή την περίπτωση “παντρεύεται” μ’ ένα γλυκό κρασί ή ένα λικέρ. Τα τελευταία χρόνια πολλά café της Ιταλίας συνοδεύουν το πανετόνε με κρέμα φτιαγμένη από τυρί μασκαρπόνε, που του ταιριάζει εξαιρετικά.
Πήρε το όνομα του από τον Άγιο Saint Honoré, προστάτη των ζαχαροπλαστών και των αρτοποιών, αλλά και τον ομώνυμο δρόμο όπου βρισκόταν το ζαχαροπλαστείο που πρωτοέφτιαξε το κέικ στα 1800. Αν και δε θεωρείται αποκλειστικά γιορτινό γλυκό, φτιάχνεται περισσότερο τις ημέρες των Χριστουγέννων, αφού είναι ένα εντυπωσιακό γλύκισμα.
Είναι δύσκολο γλυκό στην παρασκευή του, αφού χρειάζεται πολλά διαφορετικά υλικά, ενώ υπάρχουν πολλές διαφορετικές εκδοχές της συνταγής. Συνήθως περιλαμβάνει μια βάση σφολιάτας, περιτριγυρισμένη από σου (choux). Όταν η βάση ψηθεί, γεμίζεται με κρέμα ζαχαροπλαστικής και τοποθετούνται πάνω της τα choux, που έχουν βουτηχτεί σε ρευστή καραμέλα. Έπειτα το γλυκό διακοσμείται με σαντιγύ.
Τα Lebkuchen έχουν γίνει ένα με τον ευρωπαϊκό χριστουγεννιάτικο μύθο, ο οποίος έχει τις ρίζες του σε θρύλους και παραδόσεις των γερμανόφωνων χωρών: είναι τα πασίγνωστα μπισκοτάκια πιπερόριζας (ginger)– φημισμένα αυτά της Νυρεμβέργης – που άλλοτε παίρνουν τη μορφή «ανθρώπων», αστεριών, αγιοβασιλιάτικης μπότας ή καμπανούλας και κοσμούν το χριστουγεννιάτικο δέντρο κι άλλοτε τη μορφή ενός ολόκληρου σπιτικού-μινιατούρας.
Είναι μαλακά και πολύ αρωματικά, αφού στα υλικά τους, έχουν τζίντζερ, γλυκάνισο, κόλιανδρο, γαρύφαλλο, κάρδαμο και μοσχοκάρυδο. Άλλοτε περιέχουν και μέλι, ξηρούς καρπούς (αμύγδαλα, φουντούκια και καρύδια), αλλά και αποξηραμένα φρούτα. Μιλάμε για ένα πεντανόστιμο, γεμάτο αρώματα μπισκοτάκι, που κυκλοφορεί και στην κυπριακή αγορά. Στην IKEA για παράδειγμα, υπάρχουν ανάλογα μπισκοτάκια, αλλά και έτοιμα ginger μπισκοτάκια για να φτιάξετε το δικό σας σπιτάκι!
Ενώ τα Lebkuchen δεσπόζουν στη Γερμανία, στην Αυστρία, ενώ στη Τσεχία, τη Σλοβακία και την Ουγγαρία, συναντάμε τα Vanillekipferl. Είναι μπισκότα σε σχήμα μισοφέγγαρου, που μοιάζουν (οπτικά τουλάχιστον) με τους κουραμπιέδες μας. Είναι όμως, φτιαγμένα με αλεσμένα αμύγδαλα και φουντούκια και πασπαλίζονται με άχνη αρωματισμένη με βανίλια.
Λέγεται μάλιστα, ότι τα Vanillekipferl πήραν το σχήμα τους από την ημισέληνο της τουρκικής σημαίας. Το 1683 η Βιέννη, πολιορκείται από τους Τούρκους. Τον τουρκικό στρατό ακολουθούσαν πάντα περίπου 5.000 λαγουμιτζήδες… Αυτοί έσκαβαν λαγούμια κάτω από τα τείχη των πόλεων και μετά τα ανατίναζαν. Οι λαγουμιτζήδες που έπιασαν δουλειά έξω από τη Βιέννη, υπολόγισαν «χωρίς τον αρτοποιό»! Οι αυστριακοί φουρνάρηδες που δούλευαν ξημερώματα, άκουσαν τις αξίνες των Τούρκων να πλησιάζουν… Έσπευσαν λοιπόν και ειδοποίησαν τον αυστριακό στρατό για την επικείμενη εισβολή. Έτσι “έσωσαν” την πόλη τους. Αργότερα ο Σουλεϊμάν αναγνώρισε την ήττα του, η πολιορκία λύθηκε και οι Τούρκοι αποχώρησαν.
Οι φουρνάρηδες έγιναν οι ήρωες της Βιέννης και για να γιορτάσουν την επιτυχία τους, έφτιαξαν ένα γλύκισμα που θα συμβόλιζε τη νίκη τους έναντι των Τούρκων. Έτσι δίπλωσαν τη ζύμη που χρησιμοποιούσαν μέχρι τότε για τα γλυκά τους έτσι ώστε να σχηματίζει ένα μισοφέγγαρο (kipfel).
Καλά Χριστούγεννα λοιπόν, με άρωμα και γλύκα ευρωπαϊκή!
Μάθετε περισσότερα για τη γιορτινή διατροφή κάνοντας κλικ εδώ
Έρχονται Χριστούγεννα… προσέξτε το βάρος σας
Tags: EU Christmas sweets, γιορτινά γλυκά της Ευρώπης, χριστουγεννιάτικα γλυκά
Η Μεσογειακή διατροφή όπως επισημαίνει για ακόμη μια φορά η…
Καθαρά Δευτέρα σήμερα, και η περίοδος της νηστείας του Πάσχα…
Κρύο, καιρός για σούπες… Το ξέρεις ότι η ιστορία της…