Είναι οι σύγχρονοι άνθρωποι – «προϊόντα» των social media; Στις μέρες μας ακούγεται συχνά ότι οι νέοι άνθρωποι δεν μπορούν να δημιουργήσουν σχέση. Πόσο οφείλεται αυτό στα social media και στο πώς παρουσιάζουμε τον εαυτό μας μέσα από αυτά; Η Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας και εκ. Ψυχοθεραπεύτρια Μαρία Αφροδίση Χαραλάμπους, θα μας εξηγήσει αναλυτικά αυτό το νέο “φαινόμενο”.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Όλα ξεκίνησαν από την γενιά του ’80 και ’90 με τις ταινίες, το Χόλιγουντ και τις σειρές που παρακολουθούσαμε στην τηλεόραση ως έφηβοι όπως το «Beverly Hills» κ.α. Όλα αυτά δημιούργησαν ασυνείδητα κάποια πρότυπα. Οπότε στις δεκαετίες του ’80 και του ’90 ήδη είχε δημιουργηθεί μια φαντασίωση για το πώς πρέπει να είναι μια κοπέλα, όπως και το πώς πρέπει να είναι ο επιθυμητός γαμπρός.

Μετέπειτα, μια ολόκληρη αυτοκρατορία περιοδικών στήριξε πάρα πολύ τη φαντασίωση του δανδή ή του μάγκα ή οτιδήποτε άλλο. Τότε βέβαια, η εγγύτητα στις πληροφόρηση δεν ήταν τόσο άμεση καθώς μπορούσες να κλείσεις το περιοδικό και να μην το διαβάσεις ή να μην το αγοράσεις καν. Σήμερα, με την ανάπτυξη της τεχνολογίας, που ανά πάσα στιγμή όλα βρίσκονται στην προέκταση του χεριού σου, στο κινητό, και όλα είναι κατακερματισμός και εικόνα, χωρίς στόρι, τα πράγματα περιπλέκονται και δυσκολεύουν.

Τα νέα κορίτσια και αγόρια φωτογραφίζονται αδιαλείπτως στα κοινωνικά δίκτυα και κάποτε πολύ προκλητικά. Κοπέλες είκοσι χρονών, που ήδη έχουν κάνει αλλαγές στο πρόσωπό τους, με φουσκωμένα χείλη και τεράστιες βλεφαρίδες. Αυτή η εικόνα, στη φαντασίωση δημιουργεί την έκπτωση και τη συναλλαγή -τι μου δίνεις, τι σου δίνω. Και επειδή γινόμαστε προϊόντα, ανά πάσα στιγμή υπάρχει το καλύτερο -το καλύτερο σώμα, το καλύτερο πρόσωπο κ.λ.π. Αυτό λοιπόν κοστίζει στη σύνδεση μεταξύ των ανθρώπων.

Ακόμα και η ερωτική ζωή των περισσότερων ανθρώπων που εμπλέκονται στα social media – ειδικά όσων ενηλικιώθηκαν με αυτά – είναι τόσο άρρηκτα δεμένη με την ύπαρξή τους, ώστε αν αύριο, ως διά μαγείας, βάζανε λουκέτο, θα εκτυλίσσονταν σκηνές αποκαλυπτικές.

Πολλές φορές τα κορίτσια προτιμούν να έχουν 1.500 likes να τα βλέπουν οι φίλες τους παρά να έχουν έναν συμφοιτητή τους να τις… κυνηγάει. Κοιτάμε φωτογραφίες γνωστών μας στα social media, που από τα πολλά «φίλτρα», είναι αγνώριστες. Πόση δύναμη έχουν τα κοινωνικά δίκτυα, που σε κάνουν να ξεχνάς κι εσύ ο ίδιος ότι στην πραγματικότητα δεν είσαι έτσι; Που δημιουργούν ένα ιδανικό εαυτό;

Ένας παράγοντας που ευθύνεται για τα υψηλά ποσοστά των καταθλιπτικών συμπτωμάτων που παρουσιάζονται στα κοινωνικά δίκτυα, είναι η έλλειψη συνοχής που παρατηρείται μεταξύ του ιδανικού εαυτού των ανθρώπων στον κυβερνοχώρο σε σχέση με την προσωπική εικόνα τους.

Η επιθυμία να δουν οι άλλοι χρήστες τα θετικά στοιχεία του χρήστη, επιβάλλει ώστε εκείνος να πρέπει να φιμώσει τα προβλήματά του και πλέον δεν έχει καμία ιδέα για το πώς να εκφράσει την εσωτερική του αναταραχή, χωρίς να νιώσει ότι θα υποστεί μία “κοινωνική ήττα”.

Για προφανείς λόγους, οι άνθρωποι δεν διαφημίζουν τα αρνητικά χαρακτηριστικά τους στο κοινωνικό τους προφίλ, ούτε ποστάρουν εικόνες που δεν τους κολακεύουν. Λόγω αυτού του αυστηρού και ελεγκτικού τρόπου που χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα, θεωρείται ότι οι άλλοι χρήστες κρίνουν τη συμπεριφορά και τις εικόνες των άλλων, επομένως είναι σύνηθες να πιστεύεται ότι οι ζωές των άλλων ανθρώπων είναι πολύ καλύτερες από τις δικές μας. Αυτό που είναι σημαντικό να θυμάται κανείς είναι ότι και αυτοί φορούν μάσκες, με τον τρόπο που ο καθένας το κάνει.

Πλάθεις ένα νέο εαυτό πάνω σε κινούμενη άμμο χωρίς στέρεα θεμέλια που ανά πάσα στιγμή δεν μπορείς στην πραγματική ζωή να τον υπερασπιστείς.  Πώς να περιμένουμε να γίνει η σύνδεση μεταξύ των ανθρώπων που θα οδηγήσει σε ουσιαστικές σχέσεις αν η σύνδεση έχει μετατραπεί σε συνδιαλλαγή του επιφανειακού επίπλαστου εαυτού μας;   Η σύνδεση στις ουσιαστικές σχέσεις προϋποθέτει την εσωτερική αλήθεια και την αποδοχή εκατέρωθεν αλλά πρωτίστως την αποδοχή του εαυτού μας για να μπορούμε να τοποθετούμε τα θέλω μας ψηλά όπως τους αξίζει και όχι να τα κρύβουμε κάτω από το πέπλο της ενδεχόμενης απόρριψης από τον άλλο. Αν αγαπάμε τον εαυτό μας θα διεκδικούμε στη ζωή αυτό που μας αξίζει. Και στις περιπτώσεις που δεν το έχουμε μπροστά μας -είτε σε σχέση προσωπική είτε επαγγελματική – τότε δεν μένουμε εξαρτώμενοι και εγκλωβισμένοι, αλλά με σθένος και σιγουριά διεκδικούμε αλλού και ξέρουμε ότι θα το βρούμε.

Αυτό θα ήταν ευχής έργο, θα ήταν μια επαναστατική κοινωνία το να συνάπτουμε ερωτικές σχέσεις ουσιαστικές και βαθιές. Εδώ, δυστυχώς, η συναλλαγή δεν είναι το σώμα και η επιθυμία, αλλά η φαντασίωση του καλύτερου. Ποιος έχει ωραιότερα πόδια, ας πούμε. Αλλά τι τα κάνεις αυτά τα ωραιότερα πόδια αν στερείσαι την σωματική επαφή; Την εγγύτητα;

Αυτό  δημιουργεί μια κοινωνία στερημένων ανθρώπων. Η ικανοποίηση έρχεται σε ένα επίπεδο τού έχω, όχι τού είμαι. Παρόλα αυτά η ψηφιακή εποχή που ζούμε δεν αφήνει περιθώρια να τεθούν μη ρεαλιστικοί στόχοι. Τα κοινωνικά δίκτυά είναι μέρος της ζωής μας και δεν μπορούμε να τα αποποιηθούμε παντελώς. Ωστόσο η επίγνωση μας πάνω στις συνέπειες που έχουν σε πολλούς τομείς της ζωής μας είναι η απαρχή για να μην επιτρέπουμε να κυριεύουν το είναι μας και σε συνέχεια την ύπαρξη μας.

Μάθε περισσότερα για την Μαρία Αφροδίση Χαραλάμπους 

Η Μαρία Αφροδίση Χαραλάμπους είναι η νέα συνεργάτιδά μας που θα μας βοηθά να αντιληφθούμε διάφορους παραμέτρους της ψυχικής υγείας μας. Είναι Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας και εκ. Ψυχοθεραπεύτρια. Πραγματοποιεί συνεδρίες διαδικτυακά αλλά και δια ζώσης στο γραφείο της, στη οδό Γεωργίου Οικονομίδη 17 (πάροδος Λεωφ. Μακαρίου), στη Λεμεσό, τηλ. 99715085. Αναζήτησε την και στα Social Media κάνοντας κλικ στα πιο κάτω links

https://www.facebook.com/maria.a.charalampous/

https://www.instagram.com/mariaafrodisi/