Αυξάνονται διεθνώς τόσο τα επιβεβαιωμένα όσο και τα ύποπτα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων ή πιο σωστά των μαϊμούδων (monkeypox). Γι’ αυτό κι εμείς συγκεντρώσαμε όλα όσα πρέπει να ξέρεις για αυτό το νέο ιό, τα συμπτώματα και τις διαθέσιμες μεθόδους θεραπείας. 

Η ευλογιά των πιθήκων είναι μια σπάνια ιογενής λοίμωξη που προκαλείται από συγγενικό με τον ιό της ευλογιάς του ανθρώπου ιό και ως επί το πλείστον εμφανίζεται σε τροπικές περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Αφρικής. Ονομάστηκε έτσι γιατί ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά σε πίθηκο στα τέλη της δεκαετίας του 1950, ενώ το πρώτο κρούσμα σε άνθρωπο σημειώθηκε το 1970.

Ποιοι οι τρόποι μετάδοσης της νόσου;

♦ Πρωτογενής μετάδοση περιγράφεται κυρίως μέσω επαφής με μολυσμένα άγρια ζώα (πρωτεύοντα ή τρωκτικά) σε περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Αφρικής ή με μολυσμένα ζώα συντροφιάς.

♦ Περιστατικά δευτερογενούς μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο περιγράφονται μέσω του αναπνευστικού συστήματος μετά από εισπνοή μεγάλου μεγέθους σταγονιδίων, καθώς και με επαφή με δερματικές βλάβες του πάσχοντος ή με μολυσμένα αντικείμενα (π.χ. κλινοσκεπάσματα ή πετσέτες που χρησιμοποίησε ασθενής). Σε κάθε περίπτωση η μεταδοτικότητα της νόσου από άνθρωπο σε άνθρωπο θεωρείται μικρή.

♦ Υπάρχουν σπάνιες περιπτώσεις μετάδοσης της νόσου μετά από κατανάλωση κρέατος από μολυσμένο ζώο που δεν μαγειρεύτηκε επαρκώς ή με επαφή με το δέρμα ή το τρίχωμα του ζώου.

Υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης από τα κατοικίδια ζώα;

Υπήρξαν στο παρελθόν περιστατικά μετάδοσης της νόσου από τα κατοικίδια ζώα, μετά όμως από επαφή των ζώων αυτών με μολυσμένα ζώα από την Κεντρική ή Δυτική Αφρική. Άρα ο κίνδυνος αυτός για τη χώρα μας είναι εξαιρετικά μικρός.

Πως εκδηλώνεται η ευλογιά των πιθήκων;

Η πλειοψηφία των ατόμων που μολύνθηκαν από τον ιό δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Για τα άτομα που θα εκδηλώσουν συμπτώματα αυτά εμφανίζονται 5-21 ημέρες μετά από τη μόλυνση (συνηθέστερα περίπου στη 12^η ημέρα). Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν πυρετό, κεφαλαλγία, μυαλγίες, οσφυαλγία, διόγκωση λεμφαδένων, ρίγος και αδυναμία. Μια έως τρεις ημέρες μετά τον πυρετό εμφανίζεται χαρακτηριστικό εξάνθημα αρχικά ως κηλίδες και βλατίδες, οι οποίες εξελίσσονται σε φυσαλίδες και φλύκταινες και μετά σε εφελκίδες που τελικά υποχωρούν. Εντοπίζεται αρχικά στο κεφάλι και στο πρόσωπο και στη συνέχεια επεκτείνεται στον κορμό και στα άκρα, περιλαμβανομένων των παλαμών και των πελμάτων. Σημειώνεται πως σε κάποια από τα πρόσφατα κρούσματα στην Ευρώπη το εξάνθημα παρατηρήθηκε αρχικά στην περιγεννητική περιοχή και στη συνέχεια επεκτάθηκε στα άλλα σημεία του σώματος.

Ποιά η θεραπεία της ευλογιάς των πιθήκων;

Η αντιμετώπιση είναι συνήθως συμπτωματική. Οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν σε 2-4 εβδομάδες. Νοσηλεία μπορεί να χρειαστεί για αντιμετώπιση των συμπτωμάτων ή για πρόληψη της μετάδοσης της νόσου.

Πώς μπορώ να προστατέψω τον εαυτό μου από τη νόσηση;

Μπορείς να εφαρμόσεις ορισμένους αυτονόητους κανόνες. Ο βασικότερος είναι η αποφυγή άμεσης ή έμμεσης επαφής με άτομα που εμφανίζουν συμπτωματολογία της νόσου. Επίσης, πρέπει να τηρείς τα βασικά μέτρα ατομικής υγιεινής (τακτικό πλύσιμο χεριών με νερό και σαπούνι ή χρήση αλκοολούχου αντισηπτικού). Σαφώς εάν ταξιδέψεις σε χώρες της Κεντρικής ή Δυτικής Αφρικής αποφεύγεις επαφή με άγρια ζώα.

Πότε χρειάζεται να επικοινωνήσω με τον προσωπικό ιατρό μου;

♦ Θεωρείται πολύ απομακρυσμένο να έχετε το συγκεκριμένο νόσημα αν δεν έχετε ταξιδέψει πρόσφατα στη Κεντρική ή Δυτική Αφρική ή αν δεν έχετε έρθει σε στενή επαφή με κάποιο που έπασχε από τη νόσο.

♦ Εντούτοις, επικοινωνήστε με τον προσωπικό σας ιατρό αν έχετε εξάνθημα με φυσαλίδες και: α) Έχετε επιστρέψει από τη Δυτική ή Κεντρική Αφρική τις τελευταίες 3 εβδομάδες, β) Έχετε έρθει σε επαφή με κάποιον που είχε ευλογιά των πιθήκων τις τελευταίες 3 εβδομάδες, γ) Έχετε έρθει σε επαφή με κάποιον που είχε ύποπτες δερματικές βλάβες τις τελευταίες 3 εβδομάδες.

ΠΗΓΗ: Υπουργείο Υγείας