Καρπούζι: Ο “βασιλιάς” των καλοκαιρινών φρούτων

Το καρπούζι θεωρείται ο “βασιλιάς” των καλοκαιρινών φρούτων. Και η αλήθεια είναι ότι είναι από τα πιο δροσιστικά φρούτα του καλοκαιριού, στο οποίο κανείς δεν αντιστέκεται… Μάθετε τώρα από την Ελένη Π. Ανδρέου, γιατί και πως πρέπει να το εντάξετε στη διατροφική σας καθημερινότητα, τώρα που οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν… 

Σύμφωνα με το National Cancer Institute υπογραμμίζεται ότι  πρέπει να καταναλώνουμε καθημερινά 5 μερίδες λαχανικών και φρούτων. Εάν οι ποσότητες αυτές αυξηθούν, τα αποτελέσματα για την υγεία θα είναι σημαντικά. Νεώτερες έρευνες δείχνουν ότι η κατανάλωση 9 μερίδων φρούτων και λαχανικών σε ημερήσια βάση μπορεί να έχει πολύ ευεργετικές επιπτώσεις στην υγεία των ανδρών. Για τις γυναίκες συστήνονται τουλάχιστον 7 μερίδες καθημερινά, ενώ για τα παιδιά και έφηβους τουλάχιστο από 5 έως 7. Ο Αμερικάνικος Σύλλογος Διαιτολόγων επισημαίνει ότι πρέπει να γίνει διαφώτιση όχι μόνο για την ποσότητα αλλά και για την ποιότητα των φρούτων και λαχανικών που πρέπει να καταναλώνουν καθημερινά.

Καρπούζι και η διατροφική του ανάλυση

Το καρπούζι είναι το χαρακτηριστικότερο και το πιο δροσερό φρούτο του καλοκαιριού. Γι’ αυτό και δεν του αντιστέκεται κανείς. Μάλιστα, δίνει 21 θερμίδες/ 100 γρ, 5.3 υδατάνθρακες , 94 γρ νερό, αλλά ελάχιστες φυτικές ίνες. Επίσης, είναι καλό να θυμάστε ότι 1 φλιτζάνι τσαγιού καρπούζι περιέχει μόνο 40 θερμίδες και δεν περιέχει καθόλου λίπη και χοληστερόλη. Το 90% του καρπουζιού αποτελείται από νερό, το 5% από ζάχαρη, είναι πλούσιο σε βιταμίνες Α, Β6, Β1, C, λυκοπένιο, β-καροτένιο, κάλιο, μαγνήσιο και διαλυτές φυτικές ίνες.

Καρπούζι & οι βιταμίνες του

Το καρπούζι είναι πλούσιο σε βιταμίνες κι έχει ιαματικές ιδιότητες. Τι θα σας προσφέρει; Ε, λοιπόν, μάθετε ότι η βιταμίνη Β6 συμβάλλει στη σύνθεση νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο, όπως η σεροτονίνη, η μελατονίνη και η ντοπαμίνη, ουσίες που παίζουν σημαντικό ρόλο σε πολλές νευρικές λειτουργίες, βοηθούν στην αντιμετώπιση του άγχους, της φοβίας, του πανικού και γενικά συμβάλλουν στο να αισθανόμαστε καλά.Το λυκοπένιο είναι μια ισχυρή αντιοξειδωτική ουσία που συμβάλλει στην πρόληψη χρόνιων εκφυλιστικών νόσων (καρδιαγγειακά νοσήματα) και διάφορων μορφών καρκίνου (καρκίνος του προστάτη, καρκίνος του μαστού, καρκίνος του πνεύμονα), εξουδετερώνοντας τις ελεύθερες ρίζες. Οι σπόροι του καρπουζιού περιέχουν την ουσία cucurbocitrin η οποία βοηθά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και βελτιώνει τη  νεφρική λειτουργία. Ο χυμός του προκαλεί έντονη διούρηση, λόγω της κιτρουλίνης και της αργινίνης που περιέχει (ουσίες που συμμετέχουν στον κύκλο της ουρίας). Καθαρίζει το αίμα από τις τοξίνες και τα νεφρά από τα άλατα και το πύο. Τα άφθονα ούρα παρασύρουν ακόμα και τους μικρούς λίθους καθώς επίσης και κρυστάλλους. Το καρπούζι έχει επίσης θεραπευτική επίδραση στις παθήσεις του ήπατος, όπως στις χρόνιες φλεγμονές (ηπατίτιδες), ενώ είναι αποτελεσματικό ως φρούτο σε κυστίτιδες, ουριρθρίτιδες, και γενικά σε όλες τις φλεγμονές του ουροποιητικού συστήματος,

Μειώνει το κίνδυνο οστεοαρθρίτιδας και ρευματοειδούς αρθρίτιδας.

Ωφελεί πολύ αυτούς που πάσχουν από ίκτερο.

Τρεις μερίδες καρπουζιού την ημέρα μπορούν να κρατήσουν το δέρμα σε άψογη κατάσταση.

Προσοχή στην κατανάλωση καρπουζιού θα πρέπει να δείχνουν τα άτομα που πάσχουν από γλαύκωμα, διότι το καρπούζι μπορεί να αυξήσει την ενδοφθάλμια πίεση.

Το καρπούζι είναι δροσερό και πλούσιο σε νερό. Είναι ένα ευχάριστο φρούτο που δροσίζει και αποτελεί ένα ευχάριστο ενδιάμεσο σνακ αλλά και ένα ελαφρύ βραδινό, συνοδευόμενο με ένα τυρί ή χαλούμι χαμηλό σε λιπαρά.  Και αν θέλετε να το κάνετε καθαρά μεσογειακό γεύμα, συνοδεύεστε το με παξιμάδι κριθαρένιο, λίγες ελιές και ντομάτα και αγγουράκι. Το μυστικό εναπόκειται στην ποσότητα!

Το καρπούζι παχαίνει;

Η αλήθεια είναι ότι δεν θα πρέπει να σας ξεγελάει η ελαφριά του γεύση, αφού έχει αρκετή φυσική ζάχαρη και έτσι η υπερκατανάλωση του μπορεί να είναι επιβαρυντική για το βάρος μας.  Βέβαια, το καρπούζι μπορεί να ενσωματωθεί σε ένα υγιεινό γεύμα με τρόπο που να υποστηρίζει μια ισορροπημένη διατροφή χωρίς να συμβάλλει στην αύξηση του βάρους. Πιο κάτω θα βρείτε  μερικές ιδέες για να απολαύσετε το καρπούζι ως μέρος ενός γεύματος:

Ιδέες για γεύμα με βάση το καρπούζι

Σαλάτα με καρπούζι

Υλικά: Καρπούζι, φέτα, φρέσκια μέντα (δυόσμο), ρόκα ή σπανάκι, λίγο ελαιόλαδο, και ξύδι βαλσάμικο.

Προετοιμασία: Ανακατέψτε τα κομμάτια καρπουζιού με φέτα, φύλλα μέντας, και ρόκα. Ρίξτε από πάνω λίγο ελαιόλαδο και ξύδι βαλσάμικο.

Οφέλη: Αυτή η σαλάτα παρέχει ισορροπία υδατανθράκων, πρωτεΐνης και υγιών λιπών, κάνοντάς την ένα χορταστικό και δροσιστικό γεύμα.

Smoothie με καρπούζι

Υλικά: Καρπούζι, γιαούρτι χαμηλών λιπαρών ή ελληνικό γιαούρτι, σπανάκι, και λίγες φράουλες.

Προετοιμασία: Ανακατέψτε όλα τα υλικά σε μπλέντερ μέχρι να γίνουν ένα ομοιογενές μείγμα.

Οφέλη: Το smoothie αυτό είναι πλούσιο σε βιταμίνες και πρωτεΐνες, ιδανικό για ένα γρήγορο και θρεπτικό γεύμα ή σνακ.

Καρπούζι με κοτόπουλο στη σχάρα

Υλικά: Καρπούζι, ψητό κοτόπουλο, αγγούρι, κόκκινη πιπεριά, και λίγο κόλιανδρο.

Προετοιμασία: Κόψτε το καρπούζι και τα λαχανικά σε μικρά κομμάτια. Ανακατέψτε με το κοτόπουλο και προσθέστε κόλιανδρο για γεύση.

Οφέλη: Το κοτόπουλο προσθέτει πρωτεΐνη στο γεύμα, καθιστώντας το ισορροπημένο και χορταστικό χωρίς πολλές θερμίδες.

Γεύμα με καρπούζι, τυρί ή χαλούμι χαμηλών λιπαρών,

παξιμάδι και ελιές ή καρύδια

Υλικά

Καρπούζι (πχ. 460γρ, κομμένο σε κύβους)

Τυρί φέτα ή χαλούμι χαμηλών λιπαρών (περίπου 60-90 γραμμάρια)

Παξιμάδι ολικής άλεσης (1-2 κομμάτια)

Ελιές ή καρύδια

Προετοιμασία

Καρπούζι: Κόψτε το καρπούζι σε κύβους και τοποθετήστε το σε ένα πιάτο.

Τυρί: Κόψτε το τυρί φέτα ή χαλούμι σε μικρά κομμάτια. Εάν χρησιμοποιείτε χαλούμι, μπορείτε να το ψήσετε για λίγα λεπτά μέχρι να πάρει χρυσαφένιο χρώμα.

Παξιμάδι: Σπάστε το παξιμάδι σε μικρότερα κομμάτια και τοποθετήστε το δίπλα στο καρπούζι και το τυρί.

Ελιές ή Καρύδια: Προσθέστε τις ελιές ή τα καρύδια στο πιάτο για επιπλέον γεύση και υγιεινά λιπαρά.

Οφέλη: Ισορροπία μακροθρεπτικών συστατικών: Το γεύμα αυτό συνδυάζει υδατάνθρακες (καρπούζι, παξιμάδι), πρωτεΐνες (τυρί ή χαλούμι) και υγιεινά λιπαρά (ελιά ή καρύδια), παρέχοντας μια ισορροπημένη διατροφική πρόσληψη.

Χορταστικότητα: Η παρουσία πρωτεϊνών και λιπαρών αυξάνει τον κορεσμό, βοηθώντας να νιώθετε χορτάτοι για περισσότερη ώρα.

Θρεπτική Πυκνότητα: Το γεύμα αυτό είναι πλούσιο σε βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά, προσφέροντας πολλαπλά οφέλη για την υγεία.Αυτό το γεύμα είναι μια υγιεινή και νόστιμη επιλογή που μπορεί να ενσωματωθεί εύκολα σε μια ισορροπημένη διατροφή, βοηθώντας σας να απολαύσετε το καρπούζι χωρίς να ανησυχείτε για την αύξηση βάρους.

Συμβουλές

♦ Μέγεθος μερίδας: 230 γρ. καρπούζι θεωρείται 1 ισοδύναμο φρούτου. Η επιτρεπόμενη αναλογία για τον καθένα εξαρτάται από τις δικές του ανάγκες.

♦ Συνδυασμός με πρωτεΐνη και λίπος: Προσθέστε πηγές πρωτεΐνης (π.χ., φέτα, κοτόπουλο, γιαούρτι) και υγιή λιπαρά (π.χ., ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς) για να αυξήσετε τον κορεσμό.

♦ Ισορροπία και ποικιλία: Ενσωματώστε το καρπούζι ως μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής με ποικιλία φρούτων, λαχανικών, πρωτεϊνών και υδατανθράκων.

Ακολουθώντας αυτές τις συμβουλές, μπορείτε να απολαύσετε το καρπούζι ως μέρος ενός υγιεινού γεύματος χωρίς να ανησυχείτε για την αύξηση του βάρους.

More info

Η Δρ Ελένη Ανδρέου, RDΝ, LD, είναι Κλινική Διαιτολόγος, Καθηγήτρια Κλινικής Διαιτολογίας και Διατροφής Πανεπιστήμιου Λευκωσίας, Πρόεδρος Συνδέσμου Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου. eandreou@eleniandreou.diet.com

MadameLeFo