Έλενα Κυπριανού-Στασή: Οι λέξεις της αγγίζουν ψυχές…

Είναι το πρώτο της βιβλίο, με τίτλο «30+1 Εγκλεισμού Μικρές Ιστορίες – Ημερολόγιο Ψυχής»… Η παρουσίαση του θα πραγματοποιηθεί αύριο Τετάρτη 30 Μαρτίου, στις 7:30μ.μ. στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Λάρνακας. Μ’ αυτή την ευκαιρία το MadameLeFo μίλησε με τη συγγραφέα Έλενα Κυπριανού- Στασή για τη σχέση της με τις λέξεις, με τη ζωγραφική και τη μουσική…


Όταν την πρωτοσυνάντησα πριν πολλά, πολλά χρόνια βρισκόταν πάντα πίσω από μια οθόνη υπολογιστή… Ο ρόλος της ήταν να σχεδιάζει τα θέματά μας στα περιοδικά στα οποία υπήρξαμε συνάδελφοι και φίλες καρδιακές… Πέρα από τις πάντα πρωτότυπες σελιδοποιήσεις της όμως, είχε και ένα άλλο ταλέντο… Σχεδόν ποτέ δεν χρειαζόταν η «επέμβαση» του επιμελητή ύλης, αφού η Έλενα έβρισκε πάντα τον τρόπο να «κόβει» και να «ράβει» το κείμενά μου- όποτε χρειαζόταν σμίκρυνση… Και πάντα το έκανε χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια… Κι αυτό γιατί- όπως καταλαβαίνετε- διάβαζε ολόκληρο το κείμενο και επειδή έπαιζε την Ελληνική γλώσσα στα δάχτυλα, το αποτέλεσμα ήταν πάντα άρτιο… Τότε ήταν που άρχισα να πιστεύω ακράδαντα ότι η «κολλητή» μου κάποια στιγμή έπρεπε να αξιοποιήσει αυτό το μοναδικό ταλέντο της… Έλα όμως, που ποτέ δεν έβρισκε χρόνο… Βέβαια, δεν ήταν μόνον αυτό… Η Έλενα είχε κι ακόμη ένα πάθος: Τα πινέλα και τα χρώματα που την ενέπνεαν, ενώ η ζωγραφική την χαλάρωνε… Πριν μερικά χρόνια μάλιστα, έστησε μια άρτια θεματική παρουσίαση των έργων της στις «σπηλιές» του πάρκου της Ακρόπολης…Έργα στα οποία κατέγραφε την δική της ιστορία στην ζωγραφική και στην μουσική, μαζί με μια σειρά από μικρά κείμενα που άγγιζαν την ψυχή των καλεσμένων της…

Η πανδημία αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για την Έλενα Κυπριανού- Στασή

Και ακριβώς πριν δυο χρόνια, στην αρχή της πανδημίας, εκεί που όλοι μας είχαμε κλειστεί στα σπίτια μας και είχαμε επιδοθεί μετά μανίας στη μαγειρική, η Έλενα «καλλιέργησε» ακόμη περισσότερο το ταλέντο της στη συγγραφή… Ήταν τότε που άρχισε να γράφει το δικό της καλεντάρι… Ένα ημερολόγιο για τις ημέρες του εγκλεισμού… Κι όταν το ολοκλήρωσε, μου εκμυστηρεύτηκε το τολμηρό εγχείρημά της και τις σκέψεις της να εκδώσει το ημερολόγιό της σε βιβλίο… Από την πρώτη στιγμή ένιωσα ότι κρυφό ταλέντο της βρήκε επιτέλους την κατάλληλη στιγμή για να αναδειχθεί… Γι’ αυτό και την ενθάρρυνα να κάνει το όνειρό της πραγματικότητα… Και να τώρα που έφθασε η ώρα να το παρουσιάσει – για 2η φορά- ενώπιον κοινού. Αύριο λοιπόν, η Έλενα Κυπριανού- Στασή θα διηγηθεί με τον δικό της μοναδικό τρόπο- συνοδεία μουσικής των «Συνοδοιπόρων» της- την ιστορία της που καταγράφεται στο πρώτο βιβλίο της «30+1 Εγκλεισμού Μικρές Ιστορίες – Ημερολόγιο Ψυχής». Μια σειρά από μικρές, αληθινές ιστορίες που περιγράφονται με λέξεις που κάνουν ηλεκτρισμό μεταξύ τους, κι ένα μοναδικό ύφος που αγγίζει τις ψυχές όλων μας. Ας δούμε πιο κάτω όλα όσα ενδιαφέροντα μας είπε η ίδια, κι αν έχεις κι εσύ χρόνο μπορείς να παραστείς στην παρουσίαση/παράσταση αύριο το βράδυ στις 7:30 μ.μ. στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Λάρνακας.

Τι ακριβώς πραγματεύεται το βιβλίο σου; Το βιβλίο δεν είναι θεματικό. Ούτε μυθιστόρημα είναι. Είναι ημερολόγιο… Και σαν τέτοιο ξεκινά στις 20 Μαρτίου 2020 και τελειώνει στις 19 Απριλίου του 2020. Με την πανδημία του κορωνοϊού και τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνησή μας για αναχαίτισή της βρέθηκα στο σπίτι με ένα από τα σχέδια στήριξης επιχειρήσεων και εργαζομένων. Και όπως λέμε «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού»… Έτσι, μου δόθηκε ο χρόνος και άρχισα να γράφω. Πάντα έγραφα. Μικρά κείμενα για μεγάλα θέματα… Και τα διαβάζαμε στο σπίτι ή ακόμα και σε κάποιες φιλικές συγκεντρώσεις. Και πάντα όλοι μου έλεγαν παροτρύνοντάς με: «σταμάτα ό,τι κάνεις και στρώσου στο γράψιμο». Ε, δεν θέλει και πολύ το πράγμα… Έτσι, άρχισα να γράφω με αφορμή την πανδημία και τον εγκλεισμό. Αγγίζοντας όμως διάφορα θέματα. Χωρίς να το καταλάβω κάθε μέρα γινότανε και μια ιστορία. Μια ιστορία, όμως πέρα για πέρα αληθινή. Είπαμε, ημερολόγιο έγραφα. Για την οικογένεια και τους καλούς μου φίλους. Οι ιστορίες όμως σιγά σιγά απλώθηκαν και πραγματεύτηκαν θέματα που πιστεύω ότι απασχολούν και τον κάθε έναν από εμάς. Την οικογένεια με τις έγνοιες και της αγωνίες της. Τη φιλία, αυτή που είναι χειροπιαστή και μετριέται με μια σφιχτή αγκαλιά κι όχι την άλλη την εικονική του φατσοβιβλίου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης -χωρίς όμως να παραγνωρίζεται ο ρόλος που αυτά παίζουν στη ζωή μας. Τους ηλικιωμένους που με τρόμο παρακολουθούσαμε να χάνονται κλεισμένοι στα ιδρύματα μακριά από τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Τα παιδιά με την αθωότητά τους. Μεγάλο θέμα αυτό. Είτε είναι στο σπίτι και μαγευόμαστε από την αγάπη και τις αγκαλιές και την αθωότητά τους, είτε τα βλέπουμε να κλείνονται ασυνόδευτα σε δομές, είτε να χάνονται στη θάλασσα, αφού η βάρκα που τα μετέφερε ήταν σάπια. Είτε… Πραγματεύεται, όμως, και τη βία στην οικογένεια, τους βιασμούς. Λίγο μετά ξέσπασε σάλος με τις Ελληνίδες αθλήτριες, με τους ανθρώπους του θεάτρου. Άνοιξαν τα στόματα. Όλα αυτά συμβαίνουν γύρω μας. Ψάξτε τον μύθο της χελιδόνας. Θα καταλάβετε.

Αλλά και οι ανισότητες και η κοινωνική δικαιοσύνη είναι μέρος του βιβλίου. Θα βρείτε τους ππαραδόπιστους. Αυτούς που με οικονομική διαπλοκή στοιβάζουν χρήμα για να αυγατίσει… Και που στο τέλος, κακά τα ψέματα, με τον τρόπο τους διαφεντεύουν τις ζωές των ανθρώπων.

Το βιβλίο ακόμα πραγματεύεται την αξία και την έννοια της Δημοκρατίας, την οικολογική καταστροφή του πλανήτη, τον δρόμο μας προς την Ιθάκη. Τον δρόμο της ανθρωπότητας προς την Ιθάκη. Δέστε και πάλι τι γίνεται γύρω μας. Σταμάτησε ο πόλεμος στη Συρία; Σταμάτησε να χύνεται αίμα στο Αφγανιστάν και δεν ξέρω κι εγώ πού αλλού; Αυτό με φέρνει και στο τώρα, παρόλο που αυτός ο νέος πόλεμος δεν συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο μου.  Αλήθεια, τι παιχνίδια παίχτηκαν και φτάσαμε στον πόλεμο στην Ουκρανία; Αλήθεια, πότε θα σταματήσει αυτή η αυτοχειρία της ανθρωπότητας; Αυτό περιλαμβάνεται στο βιβλίο. Οι τραγικές συνέπειες του πολέμου. Του όποιου πολέμου. Εξάλλου το βιβλίο πραγματεύεται τη σκλαβιά της μισής μας πατρίδας, την τύχη των αγνοουμένων μας, τον πόνο των οικογενειών τους, τους ομαδικούς τάφους. Και όλα τούτα μέσα από μια συνομιλία κάθε φορά με έναν ποιητή ή έναν στιχουργό. Ήταν, είναι και θα είναι για πάντα σωτήρια για μένα η ποίηση. Και οι στίχοι που παντρεύονται με τη μουσική και που φτάνουν στα χείλη των ανθρώπων και τους συντροφεύουν στα εύκολα μα και στα δύσκολα. Εξάλλου, «Εν αρχή ην ο Λόγος».  Αλλά και ο μύθος.  Μαγεύομαι από τους μύθους. Τους φέρνω στο σήμερα, σε μένα και συνομιλώ μαζί τους. Είναι έρωτας η ποίηση, η μουσική και η μυθολογία. Με συντροφεύουν πάντα. Kαι ξέρετε, ο έρωτας, πολλές φορές, πονά. Οι μύθοι δεν είναι τόσο «διασκεδαστικοί» όπως πολλοί από μας φανταζόμαστε. Πολλές φορές ομολογούν σκληρές αλήθειες. Γενικά η τέχνη το κάνει αυτό.

Ποια είναι η πορεία σου στον χώρο της λογοτεχνίας; Για να πω την αλήθεια, πριν την έκδοση του βιβλίου δεν μπήκαν οι σκέψεις και οι όποιες φιλοδοξίες μου στον πειρασμό να πω ότι θα γράψω κάτι ακόμα ή ότι αυτό θα κάνω από τώρα και στο εξής. Είναι μια δύσκολη διαδικασία. Ειδικά αυτό το είδος, το ημερολογιακό. Γιατί είναι εσωτερική γραφή. Και αυτού του είδους -του δικού μου- η εσωτερική γραφή πονάει… Όμως βρέθηκαν στο δρόμο μου αξιόλογοι άνθρωποι οι οποίοι επιμένουν ότι αξίζει και πρέπει να συνεχίσω να γράφω και με έβαλαν σε σκέψεις. Και μιλάω πρώτα και κύρια για τον άνθρωπο μου, το άλλο μου μισό, τον Χρίστο Στασή, για τον Ελλάδιο Χανδριώτη, που ήταν και ο επιμελητής του βιβλίου μου και επέμενε πολύ για να το εκδώσω και τον Μητροπολίτη Μεσαορίας Γρηγόριο.

Τώρα έχω κάτι σχεδόν έτοιμο. Δεν ξέρω πώς θα πάει. Είναι και το κόστος μιας έκδοσης. Δεν είναι εύκολα τα πράγματα. Χρειάζεσαι πόρους. Κι αυτή τη στιγμή είναι κάτι που δεν έχω. Βλέπεις η πανδημία με έστειλε στην ανεργία. Έτσι δεν μπορώ να το χρηματοδοτήσω. Να σου πω μόνο ότι βασίζεται στην ποίηση, αλλά και σε πεζά δοκίμια. Έχει ήδη εικονογραφηθεί, επειδή ζωγραφίζω κιόλας κι έτσι 22 πίνακες μου θα περιλαμβάνονται στην έκδοση. Γράφω ακόμα. Δεν έχει ολοκληρωθεί. Απλά θέλει το χρόνο του και φυσικά να βρεθούν οι πόροι.

Είναι η λογοτεχνία ένας δρόμος προς την κάθαρση; Σαφώς. Περί ιλασμού ψυχής (για την κάθαρση της ψυχής) πρόκειται.

Πώς υποδέχεται το κυπριακό κοινό τη λογοτεχνική παραγωγή της Κύπρου; Εδώ είναι δύσκολα τα πράγματα. Αυτό το έβλεπα πάντα, όταν πήγαινα στις παρουσιάσεις βιβλίων φίλων μου ή ιδρυμάτων και σωματείων που πραγματοποιούσαν μια έκδοση. Πρέπει να το παλέψεις πολύ. Τουλάχιστον μέχρι να γίνεις γνωστός. Αλλά και πάλι εξαρτάται από το είδος. Αν είναι μυθιστόρημα είναι λιγάκι πιο εύκολα τα πράγματα. Τα άλλα είδη όμως υποφέρουν.

Ποιοί συγγραφείς σε επηρεάζουν; Τώρα τι να σου πω. Από τον Όμηρο, τον Θουκυδίδη, τον Σοφοκλή… ως τον Καζαντζάκη, τον Λουντέμη, τον Ελύτη, τον Σεφέρη, τον Ρίτσο, τον Λιασίδη, τον Βασίλη Μιχαηλίδη, την Πολυδούρη, την Μποβουάρ, τον Μάρκες, τον Σεπούλβεδα, τον Γκιμπράν, τον Σολωμό, τον Παλαμά… Στρατιά ολόκληρη. Είναι ατέλειωτοι οι επηρεασμοί κάθε φορά. Πάντα κάτι νέο βρίσκεις όταν μελετάς. Φτάνει να πάρεις τις λέξεις, να τις αφήσεις να ακουστούν και να σου πουν τα δικά τους. Kαι στη συνέχεια να τις κάνεις ψυχές. Γιατί οι λέξεις είναι ψυχές. Έτσι νιώθω.­

Τι θα ήθελες να πεις στους νέους συγγραφείς; Κι εγώ σ’ αυτούς ανήκω… Οπότε, τι άλλο μπορώ να πω παρά μόνο ότι το γράψιμο είναι μοναχικό. Είναι ανάσες δικές μας. Και θέλουν μοναξιά. Και μελέτη. Πολλή μελέτη. Και μάτια ανοιχτά και άγρυπνα…

Η συνέντευξη αναρτήθηκε και στο Larnaka online

 

MadameLeFo