Σ’ αρέσει η κηπουρική, αλλά διστάζεις να πιάσεις το σκαλιστήρι και το φτιαράκι για να φυτέψεις ή το κλαδευτήρι για να κλαδέψεις τα φυτά σου; Κι όμως, σήμερα θα αλλάξεις γνώμη, γιατί τώρα είναι η πιο κατάλληλη εποχή για να περιποιηθείς τον κήπο σου και να βοηθήσεις τα φυτά σου να ανανεωθούν, να ανθοφορήσουν και να αναπτυχθούν καλύτερα…

Μήπως όμως, με το άκουσμα της λέξης «κλάδεμα» σε πιάνει ένας μικρός πανικός ότι θα κάνεις κακό στα φυτά σας; Και όμως, το κλάδεμα είναι απαραίτητη κηποτεχνική εργασία και πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο. Ανανεώνει τα φυτά, τα βοηθά να αναπτύσσονται καλύτερα, τους δίνει δύναμη και ζωντάνια. Είναι όμως μια εργασία για την οποία κανείς δεν μπορεί να σου δώσει ακριβείς οδηγίες, παρά μόνο μερικές βασικές συμβουλές. Γιατί, όπως λένε οι παλιοί κηπουροί «το κλάδεμα θέλει μάτι, καλό χέρι και σκληρή καρδιά». Η παρατηρητικότητά σου θα σε βοηθήσει να καταλάβεις ποια κλαδιά πρέπει να κλαδέψεις, ενώ η επιδεξιότητα και η προσοχή θα σε εμποδίσουν να τραυματίσεις το φυτό και να του δημιουργήσεις προβλήματα. Και ποτέ μην ξεχνάα ότι το κλάδεμα, αν γίνει προσεκτικά, μόνο καλό μπορεί να κάνει στο φυτό και δεν του δημιουργεί προβλήματα. Είναι λοιπόν ευκαιρία τώρα να κλαδέψεις τα φυτά σου, έστω και αν δεν το έχεις ξανακάνει. Η εμπειρία άλλωστε αποκτάται με την πρακτική. Τα όποια λάθη θα σε βοηθήσουν να καταλάβεις τις ανάγκες των φυτών σου και το σωστό τρόπο κλαδέματος.

Πότε κλαδεύουμε;

• Το κλάδεμα γίνεται αυτή την εποχή και νωρίς το χειμώνα, όταν οι λειτουργίες των φυτών ελαχιστοποιούνται.
• Κάποια είδη, βέβαια, έχουν διαφορετικές ανάγκες κλαδέματος. Φυτά που ανθίζουν στην καρδιά του χειμώνα δεν κλαδεύονται τη χειμερινή περίοδο παρά μόνο όταν τελειώσει η ανθοφορία τους. Άλλα είδη, όπως η «αγγελική», έχουν ανάγκη κλαδέματος ανανέωσης κάθε δύο ή τρία χρόνια. Γενικότερα, τα φυλλοβόλα φυτά τα κλαδεύουμε από τώρα και μέχρι τις αρχές του χειμώνα (όταν ρίξουν τα φύλλα τους και τότε που βρίσκονται σε λήθαργο), ενώ τα αειθαλή μπορούμε να τα κλαδέψουμε και τον υπόλοιπο χρόνο με κάποιες προϋποθέσεις (καιρικές συνθήκες, ανθοφορία κ.ά.).

Γιατί κλαδεύουμε;

• Με το κλάδεμα διαμορφώνουμε και διατηρούμε το σχήμα των φυτών. Ελέγχουμε το μέγεθος και το ύψος τους και κατευθύνουμε τα αναρριχώμενα φυτά προς την επιφάνεια που θέλουμε να καλύψουμε.
• Το κλάδεμα είναι απαραίτητο και για την ίδια τη ζωή του φυτού. Αφαιρούμε τα κλαδιά που δεν χρειάζονται. Κόβουμε τα ξερά, όσα έχουν κίτρινα φύλλα ή όσα είναι σάπια, γιατί είναι πηγή ασθενειών.
• Με το κλάδεμα ανανεώνεται και αναπτύσσεται καλύτερα το φυτό, καθώς ισορροπούν δύο ανταγωνιστικές λειτουργίες του φυτού, η βλάστηση και η ανθοφορία. Η ανθοφορία καθυστερεί τη βλάστηση και το αντίθετο. Στόχος μας είναι με το κλάδεμα να δημιουργήσουμε ένα φυτό με πλούσιο φύλλωμα και βλάστηση, αλλά και έντονη ανθοφορία.
• Για να αεριστεί και να φωτιστεί καλύτερα το φυτό.

Το σωστό κλάδεμα

• Χρησιμοποιούμε πάντα ένα καλό ψαλίδι κλαδέματος. Ποτέ δεν τραβάμε τα κλαδιά με τα χέρια, ούτε και τα κόβουμε με εργαλεία που προκαλούν τραυματισμούς.
• Αφαιρούμε και κάποια υγιή κλαδιά, αλλά και κλαδιά με μπουμπούκια για πιο έντονη ανθοφορία.
• Τα σημεία κοπής πρέπει να είναι λεία για να μειωθεί η πιθανότητα μολύνσεων.
• Κάνουμε την τομή πάνω από το σημείο που βγαίνει νέος βλαστός ή το λουλούδι.
• Κόβουμε λοξά, με κατεύθυνση αντίθετη από αυτήν που βγαίνει ο νέος βλαστός.
• Τα κλαδιά τα κόβουμε από τη βάση τους.
• Αφαιρούμε τα κλαδιά που είναι ταλαιπωρημένα, στραβά ή ξερά.

Πώς κλαδεύονται

♦ Oι τριανταφυλλιές κλαδεύονται κατεξοχήν το χειμώνα μετά τις πολλές παγωνιές και πριν ξεκινήσει η βλάστηση, δηλαδή μέσα Ιανουαρίου ή και Φεβρουάριο, ανάλογα με την περιοχή. Το κλάδεμα γίνεται και σε εκείνες που δεν έχουν ρίξει ακόμα όλα τους τα φύλλα. Κόβουμε το βλαστό πάνω από το «μάτι», όπως είπαμε παραπάνω, και αφαιρούμε τα φύλλα που μπορεί να έχουν απομείνει. Oι τριανταφυλλιές που ανθίζουν μόνο μια φορά μέσα στο χρόνο κλαδεύονται αμέσως μετά το τέλος της ανθοφορίας τους.♦ Τα κωνοφόρα κλαδεύονται την περίοδο που δεν κυκλοφορεί το ρετσίνι στο εσωτερικό τους, δηλαδή χειμώνα ή στις αρχές άνοιξης. Με το κλάδεμα αφαιρούνται τα ξερά ή άρρωστα κλαδιά. Επίσης, κλαδεύουμε για να αερίσουμε το εσωτερικό του φυτού, ενώ κόβουμε τις κορυφές κλαδιών για να πετύχουμε πιο πλούσια βλάστηση. Τέλος, τα καρποφόρα φυτά τα κλαδεύουμε για να έχουν καλύτερη και πλουσιότερη παραγωγή καρπών. Παράλληλα, με το κλάδεμα εξασφαλίζουμε την καλή ανάπτυξή τους. Το κλάδεμα γίνεται πριν την ανθοφορία του φυτού.

♦ Επίσης, καλό είναι να θυμάσαι πως το κλάδεμα γίνεται τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες. Κι αυτό γίνεται γιατί αυτές τις εποχές του έτους οι λειτουργίες του φυτού ελαχιστοποιούνται. Υπάρχουν ωστόσο και κάποια είδη φυτών που δεν πρέπει να κλαδεύονται τότε γιατί η περίοδος της ανθοφορίας τους γίνεται τους χειμερινούς μήνες. Γενικότερα, ισχύει πως τα φυλλοβόλα φυτά κλαδεύονται το χειμώνα, μετά την είσοδο των φυτών αυτών στο στάδιο του λήθαργου. Από την άλλη, τα αειθαλή μπορούν να κλαδευτούν και τον υπόλοιπο χρόνο με κάποιες προϋποθέσεις.

♦ Τέλος, θα πρέπει να ξέρεις ότι τώρα κλαδεύονται φυτά και θάμνοι που δεν μπορούν να κλαδευτούν τον χειμώνα, όπως διάφορα είδη φύκων, λαντάντες, ιβίσκος και άλλα ευαίσθητα στο κρύο φυτά.  Μαζί μ’ αυτά όμως κλαδεύονται άνετα και πολλά άλλα φυτά κυρίως καλλωπιστικά δένδρα και θάμνοι. Ότι κλαδέψεις αυτό τον μήνα δεν είναι λάθος.

Επιπλέον κηπουρικές εργασίες 

♦ Ο Οκτώβριος είναι ο μήνας που θα φυτέψεις βολβούς ή και θα μεταφυτέψεις τα φυτά που μεγάλωσαν πολύ στις γλάστρες σου. Φύτεψε λοιπόν τώρα, βολβώδη φυτά όπως κρινάκια, ζουμπούλια, βατράχια, τουλίπες, ίριδες κ.λ.π..  Είναι η καταλληλότερη εποχή. Επίσης, θα φυτέψεις και όλα τα εποχιακά φυτά όπως πανσέδες, σιερηνιές, πετούνιες, άλυσα, βέρβενα, σκυλλάκια και πολλά άλλα είδη, αφού κάνεις πρώτα την σωστή προετοιμασία των χώρων.

♦ Τέλος, αυτή την εποχή φροντίζεις να μειώσεις τα ποτίσματα, αλλά να συνεχίσεις τη λίπανση των φυτών σου, ανάλογα με το πρόγραμμα λίπανσης που ακολουθείς. Να θυμάσαι ότι προς τα τέλη αυτού του μήνα πρέπει να γίνουν οι βασικές λιπάνσεις των δενδρωδών καλλωπιστικών και καρποφόρων με λιπάσματα που περιέχουν σαν βασικό στοιχεία το φωσφόρο και κάλλιο. Τώρα βρίσκεις στην αγορά και λιπάσματα πλήρη όχι μόνο με τα βασικά αλλά και με τα δευτερεύοντα λιπαντικά στοιχεία όπως μαγνήσιο, ψευδάργυρο, θείο και άλλα ιχνοστοιχεία.