Ο Oliviero Toscani, ο επαναστάτης φωτογράφος, γνωστός για τις προκλητικές καμπάνιες της Benetton και την κοινωνική κριτική, έφυγε από τη ζωή στα 82 του χρόνια. Κι εμείς αποτίνουμε φόρο τιμής, σκιαγραφώντας την ιστορία του. 

Ο Ιταλός φωτογράφος Oliviero Toscani (1942–2024) άφησε την τελευταία του πνοή τη Δευτέρα στο νοσοκομείο Τσετσίνα της Τοσκάνης, σε ηλικία 82 ετών. Δύο χρόνια πριν από τον θάνατό του, είχε αποκαλύψει τη μάχη του με την αμυλοείδωση, μια σπάνια αλλά σοβαρή ασθένεια.

Oliviero Toscani, ο εμβληματικός φωτογράφος 

Ο Oliviero Toscani ήταν ένας από τους πιο εμβληματικούς φωτογράφους του 20ού αιώνα. Έγινε διεθνώς γνωστός για τη ριζοσπαστική του προσέγγιση στη διαφήμιση και την τέχνη. Μέσα από τις προκλητικές του καμπάνιες για την United Colors of Benetton, ανέδειξε κοινωνικά θέματα όπως ο ρατσισμός, η κρίση του AIDS και η θανατική ποινή, μετατρέποντας τη διαφήμιση σε πλατφόρμα κοινωνικού διαλόγου.

Γεννημένος στο Μιλάνο στις 28 Φεβρουαρίου 1942, ο Oliviero Toscani είχε μια αξιοθαύμαστη καριέρα που εκτεινόταν σε αρκετές δεκαετίες και περιλάμβανε συνεργασίες με εμβληματικά περιοδικά όπως τα Vogue, Harper’s Bazaar, Elle και Esquire. Επίσης, συνεργάστηκε με γνωστές μάρκες όπως η Chanel, η Missoni, ο Valentino και η Fiorucci, η MAC και όχι μόνον. Και άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στη μόδα και την καλλιτεχνική φωτογραφία.

Η συνεργασία που τον καθιέρωσε διεθνώς 

Ωστόσο, η μνήμη μας συνδέει τον Toscani με την πρωτοποριακή του δουλειά για την United Colors of Benetton κατά τη δεκαετία του 1980 και του 1990, για την οποία δημιούργησε αξέχαστες διαφημιστικές καμπάνιες. Η τολμηρή προσέγγισή του άνοιξε τον δρόμο για συζητήσεις γύρω από την κρίση του AIDS, την ομοφυλοφιλία, τον ρατσισμό και τη θανατική ποινή μέσω της δουλειάς του.

Οι εμβληματικές του εικόνες, όπως αυτή ενός ιερέα και μιας καλόγριας που μοιράζονται ένα αισθησιακό φιλί ή η αμφιλεγόμενη απεικόνιση της Γαλλίδας μοντέλου Ιζαμπέλ Κάρο που υπέφερε από ανορεξία για την καμπάνια της Nolita, άφησαν ανεξίτηλο σημάδι στο κοινό και την κοινωνία. Διακεκριμένες προσωπικότητες όπως ο Μικ Τζάγκερ, ο Φεντερίκο Φελίνι, ο Καρμέλο Μπένε και ο Λου Ριντ υπήρξαν τόσο θέματα φωτογράφησης όσο και φίλοι του Toscani. Η δουλειά του με πολιτισμικά σύμβολα και η δημιουργία εμβληματικών εικόνων, όπως το σλόγκαν «Chi mi ama, mi segua [Όποιος με αγαπά, ας με ακολουθήσει]» που προβλήθηκε από τη μοντέλο Ντόνα Τζόρνταν για την καμπάνια των Jesus Jeans, αναδεικνύουν το δημιουργικό του εύρος. Το πορτρέτο ενός νεαρού Αφρικανού αγοριού με διαφορετικού χρώματος μάτια λέγεται ότι ενέπνευσε τον διάσημο μουσικό Ντέιβιντ Μπόουι για το τραγούδι του Black Tie, White Noise.Λόγω του προκλητικού του ύφους, πολλές από τις διαφημίσεις του Toscani για την Benetton απαγορεύτηκαν σε διάφορες χώρες και περιοδικά με την πάροδο του χρόνου. Εκτός από τη διαφημιστική του εργασία, ο Oliviero Toscani δημιούργησε το Colors το 1991 και το 1994 το Fabrica, τη “δεξαμενή σκέψης” (think tank) της Benetton. Με το περιοδικό Colors και το κέντρο δημιουργικότητας Fabrica, απέδειξε ότι η τέχνη μπορεί να είναι τόσο αισθητική όσο και κοινωνικά ευαισθητοποιημένη.

To Fabrica, το ερευνητικό κέντρο επικοινωνιών της Benetton group, ιδρύθηκε το 1994 από τους Luciano Benetton και Oliviero Toscani, μέσα σε μια βενετσιάνικη βίλα του 17ου αιώνα που ανακαινίστηκε από τον ιαπωνικό αρχιτέκτονα Tadao Ando. Μέχρι σήμερα φιλοξένησε περισσότερους από 800 καλλιτέχνες κάτω των 25 ετών και πάνω από 65 εθνικότητες. 

Ο Oliviero Toscani επέστρεψε να συνεργαστεί με την Benetton το 2017, μετά από 17 χρόνια, όταν ο Λουτσιάνο Μπένετον ανέλαβε ξανά την οικογενειακή εταιρεία. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Toscani δημιούργησε μια καμπάνια με μια πολυφυλετική ομάδα παιδιών σε μια τάξη δημοτικού σχολείου.Η σχέση του με την Benetton, ωστόσο, τερματίστηκε απότομα το 2020 μετά από δηλώσεις του για την τραγική κατάρρευση της Γέφυρας Μοράντι το 2018, στην οποία φέρεται να εμπλεκόταν μια εταιρεία της Benetton. Παρόλα αυτά, ο Oliviero Toscani είχε προηγουμένως υπερασπιστεί τους Μπένετον, υποστηρίζοντας ότι ήταν θύματα συκοφαντικής εκστρατείας.

Σε μια προσωπική έκθεση στη Whitelight Art Gallery του Μιλάνου το 2017, με τίτλο «Oliviero Toscani . Πάνω από 50 χρόνια θαυμάσιων αποτυχιών». Μάλιστα, ένα ειδικό τμήμα ήταν αφιερωμένο στο πρότζεκτ του «Razza Umana [Ανθρώπινη Φυλή]», που ξεκίνησε το 2007. Στο πλαίσιο αυτού του πρότζεκτ, ο Oliviero Toscani αποτύπωσε 40 πορτρέτα ανθρώπων με στόχο να εξερευνήσει τις μοναδικές ιστορίες τους.

«Η φωτογραφία αφηγείται μια ιστορία και αποκαλύπτει όσα δεν μπορείς να καταλάβεις για αυτούς τους ανθρώπους», δήλωσε ο Toscani. «Ο στόχος μου είναι η αναζήτηση της ατομικής ιστορίας. Οι φωτογραφίες με top models εκτιμώνται επειδή είναι άδειες, τόσο τέλειες. Η αισθητική είναι μετριότητα».

Η οικογένεια της Benetton αποχαιρέτησε τον αγαπημένο της συνεργάτη με αυτή τη φωτογραφία, σημειώνοντας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τα εξής: “Για να εξηγηθούν ορισμένα πράγματα, οι λέξεις απλά δεν αρκούν. Μας το έμαθες. Και με αυτά τα λόγια, θα θέλαμε να σου αποτίσουμε φόρο τιμής με μια φωτογραφία που τράβηξες για εμάς πριν από πολλά χρόνια, το 1989. Αντίο Ολιβιέρο. Συνέχισε να ονειρεύεσαι…”.

Πηγή: The Impression

 https://www.facebook.com/olivierotoscanistudio